رمان یغماگر به قلم فائزه حاجی حسینی

خلاصه:

در حصارهایی که از افکار پوسیده‌ی مردم یک شهر کوچک ایجاد شده، بدنامی و بی‌آبرویی، گریبانگیر دختری بی‌گناه می‌شود که نقشی در تولد ننگینش ندارد. او از گذشته‌هایش بی‌خبر است و فقط فکر می‌کند که همه چیز را می‌داند!

افسوس که او، دل در گرو کسی سپرده که تمام دنیایش را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

اتفاقات مهم، زمانی رخ می‌دهند که او کم‌کم از رازهای بزرگ پشت پرده، ‌مطلع می‌شود.

* نام رمان به معنی تاراج‌ کننده و دزد است.

* شهر دیراق، یک شهر کاملاً خیالیست که اطراف استان همدان در نظر گرفته شده است‌.

مقدمه:

من یک عذرخواهی جدی به دلم بدهکارم

برای تمام زمان‌هایی که سکوت کردم

تا دل طرف مقابلم، همچون دل من نشکند!

و تحمل کردم، تا آبروی کسی چون من نریزد

و سکوت کردم، تا مبادا عشقه‌ی عشق وجودی‌ام

بر جان محبوبم بیوفتد و وجود پاک او را

همچون من، بیازارد.

من... مدت‌هاست که من را فراموش کرده‌ است!

نگاه خیره‌اش برای چند ثانیه روی گل‌های رز صورتی در حاشیه‌ی بشقاب‌ها ماند. برای بردنشان مکث کرد تا هر آنچه قرار است بر زبان بیاورد را یک بار دیگر با خود مرور کند. وقتی بالاخره دل یک دله کرد و بشقاب‌ها را مقابل آن‌ها چیده و پشت میز نشست، چشمانش بین ظرف‌ غذا و او نوسان گرفت. مانده بود بگوید یا مانند تمام آن زمان‌هایی که گذشته بود از خیر حرف زدن، این بار نیز بگذرد.

صدای خوردن قاشق‌ها به بشقاب‌های گلدار چینی و بوی خورشت کرفس بدچهره، حالا بیشتر از او در آن محیط پررنگ شده بود! مستاصل شد، بدجور هم شد و کسی ندانست چه حزنی زیر پوستش خزید.

- اَه! چقدر شوره این غذا.

فکش در میان جویدن، از حرکت ماند و غذایی که در دهانش بود را مزه مزه کرد. راست می‌گفت پیرمرد، نمکش زیاد شده بود.

این فکر و خیال‌های لعنتی، آنقدر از صبح در ذهنش چرخید و جولان داد که اصلاً نفهمید کی و چطور غذا پخت. نگاه سمت آن طرف میز کشید و لب زد:

- شما نخورین عزیز جون. نمک برای فشارتون خوب نیست، نمی‌دونم چی شد که نمکش... .

- خوبه، زیاد هم شور نیست.

نرمش زبان عزیز، انگار که جرأتش را بیشتر کرد. سر چرخاند و در چهره‌ی درهم و جدیِ خان بابا چشم دوخت که غذا را نشخوار می‌کرد. دل را زد به دریا و بی‌مقدمه گفت:

- ک‌... کم مونده مدرسه‌ها باز بشن، منم می‌خوام برم از امسال و دو سالی که نرفتم رو جبران کنم، آخه، آخه الان کی درسش رو ول کرده که من... .

سر عزیز متحیر بالا آمد، سر خان بابا هم همین‌طور؛ به ولله که این مرد، سخت‌گیرترین و بد عُنق‌ترین مرد دنیا بود. وقتی تیز نگاه می‌کرد، آن ابروهای کلفتش را درهم می‌پیچید یا دماغش را گرد می‌کرد، آدم زبانش به کل بند می‌آمد. صدای خش‌دار و قاطع پیرمرد، در گوشش نشست که گفت:

- باز کی هواییت کرده؟!

کمی این پا و آن پا کرد اما مصمم بود تا حرفش را به کرسی بنشاند.

- تو رو خدا خان بابا.

وقتی قاشق‌اش را با عصبانیت روی ظرف‌ کوبید و هُلش داد جلوتر، تازه بغض دخترک بالا گرفت. لعنت به آن احساسی که نا به جا سر و کله‌اش پیدا می‌شد و گند می‌زد به برنامه‌ات.

صدایش لرز برداشت و با آن بغضی که حالا، شده بود تکه سنگی و گیر کرده بود در گلویش، گفت:

- دیگه نمی‌گم خسته شدم، دیگه گله نمی‌کنم، قول می‌دم لال بشم، فقط درسم رو می‌خونم، به جون خودم قسم دیگه ناراحت نمیشم از حرف‌هاشون، از بی‌محلی‌هاشون. تورو خدا بزارین برم، عزیز تو یه چیزی بگو.

عزیز اهرم ویلچر برقی خود را عقب کشید، از پشت میز چوبی کنار رفت و با طمأنینه گفت:

- من سیر شدم. می‌شه زیر سماور رو روشن کنی؟

همیشه همین‌طور بود. سعی می‌کرد با عوض کردن موضوع، صورت مسئله را پاک کند و تا حد‌ممکن از بحث‌ها و دعواهای احتمالی جلوگیری نماید. اما به همان خدا قسم که این راه‌اش نبود. حرف نزدن درباره‌ی مشکلات، فقط کدورت‌ها را در دل پررنگ‌تر می‌کرد و مشکلات را بیشتر. اصلاً عزیز چه می‌دانست این‌ها را!

دلش نمی‌خواست عقب‌نشینی کند.

- من فقط می‌خوام درس بخونم، کجاش بده؟

خان بابا دستی روی ریش سفیدش کشید و زیر لب زمزمه کرد:

- لا الله الا الله!

او نیز بلند شد و در پذیرایی چند قدم برداشت و روی مبل گل‌دار همیشگی خود نشست. پیپ واونش را روشن کرد و پُکی زد.

انگار همه دنبال بهانه‌‌ای بودند تا از غذای شور و بدقیافه‌‌ی روی میز فرار کنند. کسی اهمیت نمی‌داد چند ساعت برای درست کردنش زمان صرف شده، یا چقدر زحمت برده است!

- گرشا دانشگاه تهران قبول شد و حسودی دختر کوچوک گل کرد!

صورتش جمع شد. وقتی خان بابا می‌دانست از این اصطلاح متنفر است چرا مدام تکرارش می‌کرد؟! قصد آزارش را داشت یا چه؟!

- من خانم کوچوک نیستم!

عزیز دوباره اهرم را فشرد، چرخ‌های ویلچر حرکت کرد و او را به اتاقش برد. اتاقی که مستقیم از پذیرایی به آن وارد می‌شد و ورودی‌اش را برای عبور سهل ویلچرش، صاف کرده بودند. بعد از آن اتفاق وحشتناک، این آرامش، که شخصیتش را تغییر داده بود، در نوع خود عجیب بود. در عوض انگار کمی حافظه‌اش را ضعیف کرده بود.

- بخدا که پوسیدم توی این خونه. هر روز مثل دیروز، هر روز بدتر از دیروز، منم آدمم، تنوع لازم دارم خب. بزارین درسمو ادامه بدم، به کجا برمی‌خوره؟

آخرین دود پیپش را که بیرون داد، انگار طاقتش نیز از وجودش بیرون جست. چین‌های پیشانی‌اش عمق گرفت، همین‌طور تُن صدایش.

- که حالا تنوع می‌خوای! از کی تا حالا دنبال تنوعی تو؟! باز تو روت خندیدم پدرسگ؟ بذار یکی پیدا بشه بگیردت بعد برو خونه‌ی شوهرت اون‌قدر درس بخون تا بمیری! اما اینجا نه! من بسمه دیگه. هرچقدر جواب بابا ننه‌ی بچه‌ها رو دادم، هر چقدر سرم رو انداختم پایین جلوی کس و ناکس و شرمنده شدم به خاطر تو کافیه.

صدای خان بابا در سرش سکوت کشید. داد زد:

- من شوهر نمی‌کنم.

این پاسخ بی‌پروا، صدای کلفت و سنگین خان بابا را ناگاه به نعره تبدیل کرد و تن نوشین را برای چند لحظه لرزاند.

- تو غلط کردی! نکنه می‌خوای بشی عین اون مادرت؟!

تنها خدا می‌دانست چقدر شنیدن این جمله سخت بود. اصلاً هر وقت کسی می‌خواست دهانش را ببندد همین را می‌گفت و تیر خلاصی را می‌زد. زجرش می‌داد، فشنگ مشقی می‌شد و پخش می‌گشت در کل وجودش.

عزیز، بالاخره به حرف آمد و از اتاق صدا بلند کرد:

- کافیه دیگه نوشین. برو زیر سماور رو روشن کن و بیا کمکم کن بخوابم روی تخت.

با انگشتش، مروارید چکیده روی گونه‌اش را رفت و با حرص شروع به جمع کردن میز کرد.

از یک طرف نمی‌خواست آن روزهایش چندباره تکرار شوند و از طرفی دیگر مطمئن نبود بتواند این دوری اجباری را تاب بیاورد.

دیس برنج را روی میز رها کرد، چند قدم برداشت و نزدیک خان بابا، روی مبل‌های ساده‌ی کرمی نشست. قلبش شده بود گنجشک و می‌خواست از ضرباتی تند، بیرون بپرد.

با مکث و احتیاط، آرام لب زد:

- خب می‌خوام درسم رو ادامه بدم و برم دانشگاه. اشکالش چیه؟

- لابد دانشگاه تهران؟!

چشم‌های معصوم دخترانه‌اش درخشید و با شوق سری تکان داد. اما وقتی اخم بین دو ابروی خان بابا غلیظ‌تر شد، نوشین فهمید که کارش تمام است.

- تو انگار زبون آدمیزاد حالیت نمی‌شه نه؟ دِ دختره‌ی کم‌شعور خوشت میاد اون روزها دوباره تکرار بشن؟ بابا ننه‌ی بچه‌ها هر روز دعوا کنن با معلمات که نذارین این دختر بشینه پیش بچه‌ی ما! نذارین دوست بشه با بچه‌مون! چرا از کیکش داده به بچه‌ی من؟ تیکه‌ی نجس خورده بچه‌م چه خاکی به سرم بریزم؟ هر روز زار بزنی از راه مدرسه تا خونه خوشت می‌یاد پدرسگ؟! انگار یادت رفته همه رو!

و با دو انگشتش، ضربه‌ای روی شقیقه‌‌ی دخترک زد. درد گرفت، خیلی هم درد گرفت اما نه به اندازه‌ی زخمِ حرف‌هایش.

- دِ اگه عقل داشتی نمی‌خواستی بعد دو سال که همه چی تموم شده دوباره برگردی به اون روزها!

پیرمرد بد هم نمی‌گفت. وقتی دخترک گریزی می‌زد به گذشته‌ها، می‌دید تحمل تکرار مجددش را ندارد. می‌گفت می‌تواند اما نمی‌توانست. اینکه تا آخر عمر بگویند مدرکش سیکل است بهتر بود یا اینکه با هر نفس زجر بکشد و نابود شود؟! روزی هم چشم باز کند و ببیند تبدیل شده به یک زن افسرده‌یِ بیمار که فقط یک مدرک به درد نخور کارشناسی دارد!

هنوز هم گاهی کابوس آن روزها را می‌دید، هنوز هم حالش با دیدن آن آدم‌ها بد می‌شد. نمی‌شد با شرایطی که داشت در آن شهرستان کوچک، بتواند تحصیلش را ادامه دهد. دیگر چیزی نگفت و تنها سکوت کرد.

وقتی پیرمرد فهمید نوه‌اش را دمغ کرده، یک حالی شد. قلباً دوستش داشت، حتی با اینکه هرگز نمی‌خواست به زبان بیاورد و مدام انکار می‌کرد. پوفی کشید و پیپ‌اش را در ظرف کریستال کنار دستش خالی کرد و گفت:

- فردا زود بیدار شو، می‌برمت کلاس خانم براعتی و برای قالی‌بافی ثبت‌نامت می‌کنم. دیگه هم حوصله‌ات سر نمی‌ره توی خونه.

با شنیدن کلمه قالی‌بافی، صورت نوشین شل شد و پایین افتاد. آخر روحیه‌ی او کجا و کار زمخت قالی‌بافی کجا؟! اگر در دنیا از دو چیز متنفر بود، می‌شد گفت یکی همین قالی بافتن است!

به تته پته افتاد:

- نمی... ن... نمی‌شه برم کلاس موسیق... .

اما صدای بلندِ پدربزرگ، باعث شد زبانش بند بیاید.

- کلاس خوندنی، رقصیدنی! خجالت نکش، بگو! قر و فر! همین یکی رو کم داری! فقط می‌تونم بزارم بری قالی‌‌بافی، ولاغیر! اون هم چون استادش آشناست و کلاساش خصوصیه. حالا خود دانی، می‌تونی منصرف بشی و بمونی خونه.

دیگر حرفی برای گفتن باقی نمانده بود. واقعاً این رفتار، به دیکتاتوری محض شباهت نداشت؟!

نفسی حرصی کشید. از روی مبل پارچه‌ای سه نفره بلند شد، پنکه‌ی قدیمی را با آن صدای رو مخی خاموش کرد و سراغ آشپزخانه رفت. زور محدودیت‌ها، همیشه می‌چربید و نمی‌شد کاری کرد.

خان بابا، پا روی پای دیگرش انداخت و عرق‌گیر آبی‌اش را تکاند. کلافه گردن سرخش را کمی خاراند و گفت:

- بفرما یه باره بپزیم از گرما دیگه!

و با وجود اینکه به پنکه‌ی بزرگ روی میز، نزدیک‌تر بود، نوشین باید برمی‌گشت و قبل از دستور واضح‌تر پدربزرگ، پنکه را دوباره روشن و صدایش را ناچارا تحمل می‌کرد!

***

نوشین

فکرهایم، شده بودند کلافی سردرگم و مرا مابین خود گم کرده بودند.

روی آیکون تماس، با تردید ضربه زدم. چند بوق خورد تا بالاخره صدایش آمد.

- باز که بیداری دختر!

بی‌صدا خندیدم. می‌دانست زنگ می‌زنم که بیدار مانده بود. به صدایش نمی‌خورد از خواب پریده باشد.

- تا قرص‌های عزیز رو بدم و ظرف‌ها رو بشورم طول کشید خب. تو چرا بیدار بودی؟!

- اگه بیدار نبودم که الان بد خوابم کرده بودی تا کله‌‌ی سحر!

خندیدم. خنده‌هایم اما خیلی زود محو شد و جایش را سکوت گرفت. وقتی صدایم را دیگر نشنید، آرام گفت:

- قبول نکرد نه؟!

با ناراحتی نچی زمزمه کردم. نفسی فوت کرد و ضربان قلبم ریتم گرفت. گفت:

- فردا خودم می‌یام باهاش صحبت می‌کنم.

به تاج چوبی تخت تک نفره، تکیه دادم.

- نه! نمی‌خواد، خوب که فکر می‌کنم، می‌بینم خودم هم دیگه دوست ندارم برگردم تو اون مدرسه‌.

مکثی کرد و پرسید:

- تو که می‌گفتی دیگه هیچی واست مهم نیست؟

آهی کشیدم و بر پوسترهای روی دیوار، ریز شدم.

- مهمه ولی، سختمه... نمی‌تونم گرشا. قرار شد بریم کلاس قالی بافی ثبت نام کنیم. صبح زود می‌ریم برای اسم نویسی.

آرام و بی‌صدا خندید.

- امان از دست تو دمدمی!

بعد از خداحافظی، موبایلم را روی میز قدیمی کنار تخت گذاشتم. سپس ساعت دردانه‌ام را با احتیاط از مچ باز کرده و بعد از نگاهی کوتاه به عقربه‌هایش که همیشه، لبخند پشت لب‌هایم می‌کشید، کنار موبایل گذاشتمش و دراز کشیدم. خواستم چشم‌هایم را ببندم که تِفیتی، بلند و تفتیشگر داد زد:

- چرا قبول کردی که بری کلاس قالی بافی نوشین؟! تو از قالی بافی بیزاری، قالی بافتن زجرآوره، منفوره، مشمئزکننده‌اس!

تمام خستگی امروز را با نفسی عمیق بیرون فرستادم و زیر لب زمزمه کردم:

- غصه نخور تِفیتی. من حالم خوبه. آره! باور کن! درسته بدم می‌یاد از قالی‌ بافتن اما خدا رو چه دیدی! شاید اگه یاد گرفتم، خوشم اومد. به دردم می‌خوره حتما نه؟! اصلاً شاید هم با همین هنر تونستم برم تهران.

***

تیکافی مقابل خانه‌ی قدیمی زد و با یک حرکت، هم ماشین را خاموش کرد و هم سوئیچ را بیرون کشید.

مقابل خانه‌ی آجر نمای قدیمی که سن و سالش از دیوارهای بیرونی کاملاً مشهود بود، ایستاد و قبل از اینکه بخواهد دکمه‌ی آیفون را فشار بدهد، در باز شد. فکر نمی‌کرد اگر صبح زود به نوشین پیام بدهد که چند دقیقه‌ی بعد مقابل خانه‌ی آن‌هاست، او به این سرعت پیامکش را ببیند و پشت در انتظارش را بکشد.

خواست با نوشین احوال‌پرسی کند که خان بابا، با آن کت و شلوار خاکستری همیشگی بیرون آمد و نگاه‌ هردو سمت او چرخید.

- اول صبحی اینجا چیکار می‌کنی پسر؟!

گرشا دستش را از جیبِ شلوارِ جین‌اش بیرون کشید و جای ریشش را خاراند. لب زد:

- شنیدم نوشین رو می‌خوایین ببرین برای ثبت‌نام، گفتم بیام خودم ببرمش تا مغازه‌ی شما هم تا ظهر بسته نمونه.

پیرمرد قدم برداشت و از بین آن دو گذشت. دولا شد و از آب تمیز حوض کاشی، یک مشت برداشت و روی صورتش زد.

- عه؟! از کی تا حالا تو به فکر حجره‌ی منی پدرسگ؟

گرشا ابروهای فرم‌دارش را بالا برد و خندید. می‌دانست اوج محبت خان‌بابا، استفاده از کلمه‌ی «پدرسگ» است!

- بنده‌زاده همیشه هوای بابا بزرگ خوش تیپش رو داشته. اینجوریاس سالار!

پیرمرد از جیبِ کت کهنه و نخ‌نمایش، تسبیحی شیشه‌ای بیرون آورد و آویزان انگشتانش کرد.

- خیلی خب دیگه مزه نریز! برید ثبت‌نام کنید ولی از اونجا مستقیم برش گردون خونه.

شاید تنها پسری که خان بابا به او اعتماد داشت و اجازه می‌داد نوشین آزادانه با او همراه باشد، گرشا بود. اولین نوه‌‌اش بود و تنها نوه‌ی پسر. به زبان نمی‌آورد اما او را بیشتر از بقیه‌ی نوه‌هایش دوست داشت. همیشه در جمع از گرشا تعریف می‌کرد و می‌گفت:

"این پسر شیر پاک خورده‌اس!"

خیالش که راحت شد، راهش را گرفت و سمت حجره‌اش رفت.

نوشین که در تمام این مدت، بی‌صدا داشت انعکاس نور خورشید را مابین موهای مجعد گرشا تماشا می‌کرد، به یک باره نگاهش را رنگی از غم گرفت. اگر گرشا می‌رفت، اگر در تهران ماندگار می‌شد و دیگر نمی‌آمد، آن‌وقت نوشین چه می‌کرد؟ چه کسی آن‌قدر هوایش را داشت که گرشا؟

تحمل این دوری تحمیلی، آن هم بعد از دوری طاقت‌فرسایی که نوشین، وقتی پسرخاله‌اش سرباز بود به وضوح چشیده بودش، دیگر دور از انصاف بود. یک نوعی جنایت بود، خلاف انسانیت بود لامذهب!

گرشا با تیله‌های درخشان عسلی‌اش اشاره کرد که برویم و نوشین، تار موهای شکلاتی‌اش را زیر شال داد و بی‌درنگ دنبالش رفت. شاعر شده بود اول صبحی و در دل مدام زمزمه می‌کرد:

«خوشا روزی که آغازش تو باشی!»

درِ صندلیِ شوفر را باز کرد و نشست. ماشین بوی عطر خنک و تند همیشگی او را می‌داد. از داشبورد ماشین، شیشه‌ی مات عطر را برداشت و کمی روی مچ دستش پاف زد. عاشق این بو بود. مستش می‌کرد این عطر!

گرشا، گاز ماشین را گرفت و لب زد:

- خب چه خبرا؟ حال و احوالِ نوشی خانم چطوره؟

کمی با انگشتانش بازی کرد. مخفف کردن اسمش را توسط او دوست داشت.

- خبر خاصی نیست.

گرشا زیر چشمی نگاهش کرد. وارد خیابان اصلی شد و دلواپس پرسید:

- چیزی شده نوشی؟ خان بابا چیزی گفته؟

نوشین سرش را برگرداند و از شیشه‌ی کناری مشغول تماشای بیرون شد. کاش خان بابا چیزی گفته بود! دردش این بود که نمی‌شد این پریشانی را به زبان بیاورد. نمی‌شد بگوید بمان، به تو احتیاج دارم! نمی‌توانست. افسوس! درد بی‌درمان!

ضبط ماشین خواند:

Vuruldum aynı yerden üst üste"

vuruldum Ama sustum

آسیب دیدم، پشت سر هم مثل قبل

ضربه خوردم اما باز هم سکوت کردم

Dağıttın hayatımı

beni ağır yanılttın Acım oldun

زندگیم رو داغون کردی

واسه من گرون تموم شدی، سبب دردم شدی"

فلشِ گرشا، پر بود از آهنگ‌های ترکی و استانبولی. علاقه‌ی شدیدی به موزیک‌های ترکی داشت اما چه می‌دانست پلی کردن این آهنگ‌ در آن لحظات، چقدر حال نوشین را خراب‌تر می‌کند.

وقتی به مقابل ساختمان داغان و کلنگی فنی حرفه‌ای رسیدند، ترمز کرد و دستی ماشین را کشید. نگاهی به نوشین انداخت که سرش را سمت پنجره‌ی کناری کج کرده بود و فقط یک شال مشکی از او دیده می‌شد.

دکمه‌ی قطع ضبط ماشین را فشار داد و با انگشتانش، صورت نوشین را سمت خود چرخاند.

صدایش، همان رنگ آرامش‌بخش و مخملی را گرفت که وقتی می‌خواست دلداری بدهد، سروکله‌اش پیدا می‌شد.

- بهم بگو چی شده؟

نوشین چشم دزدید و سر پایین انداخت اما گرشا دوباره سر او را بالا آورد.

- گُپی نیا برای من! می‌دونی که خوب می‌شناسمت! وقتی ناراحتی، سرت رو برمی‌گردونی اون ور و لام تا کام حرف نمی‌زنی! دِ حرف بزن نوشی، اینقدر نریز تو خودت. سعی کن مثل عزیز نباشی، می‌بینی که عاقبتش رو؟

انگار در دل نوشین طوفان آمده بود که این‌طور جزء به جزء وجودش می‌لرزید. موهای قهوه‌‌ سیرش را بیشتر داخل شالش داد و جز سکوت، واژه‌ای برای آغاز درد و دل‌هایش پیدا نکرد.

اما گرشا انگار ذهنش را خواند که گفت:

- قالی‌بافی رو دوست نداری، نه؟

از دیشب زیاد تلقین کرده بود که دوستش دارد. حتی به تنها دوستش تِفیتی هم تا خود صبح گفته بود که می‌خواهد قالی بافتن را خوب یاد بگیرد! اما خب! حقیقت این بود که از آن هنر تنفر داشت. حتی بارها بنا به اصرار اطرافیان سعی کرده بود یاد بگیرد چون قالیِ سنتی، جزو صنایع دستی شهرشان محسوب می‌شد اما چه می‌کرد که قلباً متنفر بود؛ چون فقط دستش را می‌برید، چون مادرش نیز خوب قالی می‌بافت!

مگر می‌شد تنفر را با تلقین، رفع و رجو کرد؟! شدنی نبود لامذهب!

سرش را به نشانه‌ی تایید حرف گرشا تکان داد و او لبخند کم‌جانی زد.

- فکرش رو می‌کردم!

اما کم‌کم همان لبخند کم جان نیز از لب‌های گرشا سُر خورد و پایین افتاد. عمیق نفس گرفت و لب زد:

- می‌دونم دختری به سن تو الان باید تموم فکر و ذکرش درسش باشه و آینده‌ای که می‌خواد بسازه. نه اینکه تو خونه رُفت و روب کنه، لباس بشوره، غذا بپزه، مریض‌داری کنه و برای تفریح مجبور باشه قالی ببافه! خیلی حیفی برای این کارا، خیلی زیاد! هزار بار گفتم، بازم می‌گم که این حقت نیست. ولی خودت بهتر می‌دونی که طرز فکر مردم این شهر چیه. فقط اسمش شهره اینجا، فرقی نداره با دِه پایین محله که! اما وقتی رفتی از اینجا، که بایدم بری، هم درست رو ادامه می‌دی، هم از این فکرها و نگاه‌های مریض نجات پیدا می‌کنی. خودم هم هستم، پشتتم تا اون روز.

می‌گفت پشتش می‌ماند اما می‌خواست تنها برود، به تنهایی برود دنبال سرنوشتش، مانند همه‌ی اطرافیانش که رفتند. بغضی لاکردار، گلویش را چنگ کشید. گفت:

- قرار بود اگه قبول شدی من رو هم با خودت ببری، ولی تو... .

گرشا خندید و دندان‌های ردیفش برق زد. با اینکه دخترک فکرش را هم نمی‌کرد اما آلام دلش، با خنده‌های او تسکین یافت. آدم که نباید اینقدر خوب بخندد نه؟! نباید با خنده‌هایش کسی را تا مرز دیوانگی بکشاند.

- پس بگو چرا نوشی ما لب و لوچه‌اش آویزونه! آخه دختر حسابی، خان بابا که تو رو همین جوری نمی‌زاره رو کول من بگه ببر با خودت! مامانم رو هم که می‌شناسی! خب باید برم یکم جا بیوفتم توی اون شهر تا بتونم برات کار جور کنم یا نه؟ وقتی اون شغلْ مناسبه پیدا شد، بهت قول می‌دم هرجور شده ببرمت تهران، اونجا یه آپارتمان برات اجاره می‌کنم تا هم کار کنی و هم درست رو ادامه بدی.

نوشین سرش را پایین انداخت. نمی‌دانست چرا نمی‌تواند آن‌قدرها هم به آینده خوش‌بین باشد.

- آخه کی به یه دختر هیجده ساله‌ی بی پدر و مادر با مدرک سیکل کار می‌ده؟ بچه شدی؟!

گرشا چشم‌ غره‌ای به او رفت. آن دختر، فرقی با خواهرش نداشت و وقتی خواهرش به خودش می‌گفت "بی پدر و مادر" روا نبود تا آن غیرت مردانه‌اش باد کند؟ ابرو درهم کشید اما لحنش مانند قبل نرم باقی ماند.

- مگه من ازت نخواستم به خودت نگی بی‌ پدر و مادر دختر خوب؟

- نیستم مگه؟

سرش را سمت شیشه‌ی رو‌به‌رویی گرفت و نفسش را با صدای بلندی فوت کرد. پشت سرش، مردی بی‌اعصاب، یک سره بوق می‌زد؛ چون گرشا ماشین را جای بدی پارک کرده بود. همزمان که ماشین را حرکت می‌داد، گفت‌:

- وقتی خودت به خودت این رو می‌گی چه انتظار از بقیه؟ چرا نمیفهمی؟ این کلمه‌ی لامصب معنی بدی داره. دوست ندارم دیگه بشنوم ازت، می‌شه؟ حداقل جلوی من هی نگو!

دخترک چند ثانیه سکوت کرد، نگاهش در ساختمان قدیمی و سیمانی فنی حرفه‌ای که باید مدارکش را برای ثبت‌نام قالی بافی به آنجا می‌برد، ماند، اما ماشین داشت از ساختمان دور و دورتر می‌شد. انگار به کل حرف‌های گرشا را نشنید که پرسید:

- چرا راه افتادی؟ ثبت نام نکردیم که!

جوابش را نداد. با دکمه‌‌، شیشه‌‌ی ماشین را تا میانه باز کرد و پایش را بیشتر روی گاز فشرد.

باد پیچید بین تل‌‌های مجعد و خوش فرم گرشا و خنکیِ نسیم، کمی آرامش کرد. بیشتر از هرچیزی، اعصابش برای اعتماد به نفس نداشته‌ی نوشین خرد می‌شد. وقتی می‌دید خودش را باور ندارد، وقتی می‌فهمید تسلیم حرف‌های مردم شده و خزعبلات آن‌ها را مدام تکرار می‌کند، بد کفری می‌شد.

نوشین سرش را به صندلی‌های چرم مشکی تکیه داد و آن بغض مشمئز کننده و زجرآور ته گلویش را فرو برد. در دلش، دخترکی چموش زار می‌زد و مدام قلبش را با لجبازی چنگ می‌کشید.

- خسته شدم. شاکی‌ام از همه، از کل دنیا، حتی از خدا. چرا من باید اینجوری به دنیا می‌اومدم؟ واسه چی باید ناپاک باشم؟

گرشا که از لاین کناری خیابان حرکت می‌کرد ناگهان پایش را کیپ روی ترمز فشار داد. نوشین هین بلندی کشید و ماشین‌های پشت سرشان، با بوق، فحش و بد و بیراه ردشان کردند. باز صد شکر که شیشه‌های ماشین دودی بود وگرنه اگر کسی او و نوشین را می‌دید حرف‌های رکیک‌تری بارشان می‌کرد.

چرخید سمت دختری که بنا نداشت این حرف‌ها را تمام کند و خط اخمش عمق گرفت؛ طوری که در ته نگاهش، نوشین تیری آماده‌ی شلیک دید.

- واینسا وسط خیابون، زشته، برو.

اما گرشا، روی صندلی ماشین، سمت او چرخیده بود و بی‌هیچ حرکتی، فقط نگاهش می‌کرد. آخر آن تار موهای براق شکلاتی که درست رنگ تیله‌های درشت درون چشم‌های این دختر بودند، چرا بنا داشتند مدام خود را اینگونه تعریف کنند؟

نوشین کمی با انگشتانش بازی کرد. سکوت، همچنان میانشان پا برجا بود تا اینکه دیگر نتوانست خودش را کنترل کند و اشک‌های مزاحم، دیدنش را تار کردند.

گرشا نفسش را با حرص بیرون فرستاد. انگشتان کیپش را، از دور فرمان ماشین کشید، خم شد و آرام دم گوش نوشین لب زد:

- دیگه این حرف‌ها رو تکرار نکن. این آخرین باره که هشدار می‌دم.

گرشا چه می‌دانست در دل او چه آشفته‌بازاری شکل گرفته. حال و روز او را چه می‌فهمید. مگر شده بود یک دقیقه، فقط یک دقیقه را جای او زندگی کند؟

با آن بند ظریف انگشتانش، اشک‌هایش را رُفت و نگاهش را در پس عسلی‌های مرد رو به رویش کشید.

- اگه از آخرای شهریور بزاری بری، همین ماشین سواری‌های بی‌هدف تو کوچه خیابون‌ هم نصیبم نمی‌شه. به ولای علی دق می‌کنم تو خونه گرشا. می‌دونی چقدر راهه از تهران تا اینجا؟

صورتش آنقدر از اشک خیس شده بود که انگشتانش، برای پاک کردن کفایت نمی‌کرد. شده بود مثل یک کودک پنج ساله. مدام برای گریه‌، بهانه جور می‌کرد. فین فین کنان دماغش را بالا کشید و از زیر چشم، بازهم نگاهش کرد. او یک عمر کنارش بود، پشتش بود، پشتیبانش بود، اما نوشین تازه داشت بودنش را می‌فهمید.

من دردِ مزمنی هستم

که به جانِ روزها افتاده است.

از دیروز، به خاطراتِ فردا کوچ خواهم کرد

و امروز، هر کجای این زندگی که فرار کند؛

همه درد است و درد است و درد!

با دیدن حال و روزش، گرشا سری تکان داد. یک طورهایی، در برابر او احساس مسئولیت می‌کرد و دلش می‌خواست جای برادر نداشته‌اش را پر کند. می‌دانست که این زندگی، به هیچ عنوان حق او نیست چون کسی مانند او نمی‌شناختش و به پاکی و نجابتش اطمینان نداشت.

یک دستمال کاغذی کشید و دست نوشین داد. لحنش اینبار گرم‌تر شد.

- مگه چقدر راهه از تهران تا اینجا؟ چند ساعت بیشتر که نیست. نترس! برای همیشه نمی‌رم از شرم خلاص بشی، آخر هفته‌ها برمیگردم همینجا و میرم روی مخت! خیالت تخت. آخه چی بگم به تو با اون چشمای گربه شرکیت؟ یکم رنگ قهوه‌اش رو باید کم می‌کرد خدا! پاک کن صورتت رو. یه فکر خوب دارم برات.

دخترک سر برگرداند و منتظر نگاهش کرد تا ادامه‌ی حرفش را بشنود.

- می‌دونی که هر هفته پنجشنبه‌ها با دوستام برنامه‌ی کوه‌نوردی دارم. اگه بخوای یه چند جلسه تو رو هم می‌برم، اگه خوشت اومد، چه بهتر! هر پنجشنبه می‌ریم.

نوشین تلخندی زد. این پسر از محالات حرف می‌زد!

- خان بابا می‌زاره مگه؟! می‌خوای قیامت به پا کنه؟

گرشا دوباره دنده را جلو کشید، حرکت کرد و لاکپشت‌وار در لاین چپ به راهش ادامه داد.

- قرار نیست اون بدونه!

روی لبخندهای شیطانی گرشا ریز شد. نمی‌شد فهمید چه در سر دارد.

- حالا که ازش اجازه‌ی رفتن به کلاس قالی‌بافی رو گرفتی، می‌ری و می‌گی ثبت‌نام کردیم و قرار شد به جای هفته‌ای یه روز، فقط پنجشنبه‌ها شیش ساعت بری کلاس‌. بعدش من می‌یام دنبالت‌. قبل تموم شدن اون شیش ساعت مقرر هم برمی‌گردونمت خونه. اکیپمون اونقدر با حال و پر انرژیه که مطمئنم روحیه‌ات عوض می‌شه.

- خان بابا هم نمی‌فهمه هیچوقت؟! نمی‌شه گرشا! فراموش کن.

لبخندش عمق برداشت. می‌دانست که نوشین چقدر روحاً به تفریح و دور شدن از دیراق نیاز دارد، پس کارش هرچقدر هم ریسک داشت، می‌خواست برای عوض کردن حال و روز او، بپذیرد. لبخند به لب گفت:

- می‌شه، خوب هم می‌شه! توی این دو سالی که ترک تحصیل کردی و نرفتی مدرسه، ببین چه بلایی اومده سرت! نمی‌خوای که از همین حالا پیر بشی و بیوفتی گوشه‌ی خونه، بعد من بیام ترشی بندازمت؟

نوشین خنده‌اش گرفت و با حرص، مشتی حواله‌ی بازوی گرشا کرد. گرشا بلندتر از او می‌خندید.

شدنی بود یا نه، اما حتی فکر کردن به آن نیز حال وصف‌ناپذیری داشت. اصلاً چه اتفاقی دلچسب‌تر از همراه شدن با پسرخاله‌اش و وقت‌گذرانی با او بود؟

خوشبختانه هیچ‌کدام از افراد آن اکیپ کوهنوردی، اهل دِیراق نبودند. همگی همدانی بودند و نوشین و خانواده‌اش را نمی‌شناختند، پس جایی برای نگرانی نبود.

بین آن خوش‌خیالی‌ها، ناگهان چیزی یادش افتاد و صورتش دوباره شل شد.

- بعد یه مدت، خان‌بابا و عزیز می‌‌پرسن چرا قالی نبافتی، چرا هیچی یاد نگرفتی! اونوقت چی؟

اما لبخند از لب‌های گرشا نیفتاد. در حالی که آستین‌های پیراهن جذب نیلی‌اش را تا آرنج تا می‌زد، گفت:

- می‌گی یاد نگرفتم، اصلاً علاقه نداشتم از اول. بیخیال، فکر اینارو نکن، اگرم بو برد خودم حلش می‌کنم، تو کاریت نباشه. فقط به این فکر کن که حالت بهتر شه، اینه که مهمه.

اما نوشین هنوز مطمئن نبود که بتواند به خان بابا دروغ بگوید. یک طورهایی از او می‌ترسید و از فریادهایش واهمه داشت. خوب می‌دانست که خان بابا، تا چه اندازه از دروغ‌ و پنهان‌کاری متنفر است.

در این چند دقیقه هزار بار از خیابان اصلیِ دیراق رد شده بودند چون خیابان‌های شهر بسیار کوتاه و محدود بود و اگر دور نمی‌زدند ماشین از شهر خارج می‌شد. به حدی که گاهی دل آدم از کوچکی شهر می‌گرفت، نه‌تنها از کوچکی که از آسفالت‌‌های داغان و چاله‌ چوله‌های میانی‌اش نیز. کم شباهت به زندانی برای ساکنانش نبود. خانه‌هایش اکثرا یک طبقه یا نهایتاً دو طبقه و قدیمی بودند. ظاهرا شهردارش نیز اعتقادی به تنوع و تغییر نداشت و تقریبا سی-چهل سالی می‌شد که هیچ تغییری در خیابان‌ها و محیطش ایجاد نمی‌شد.

- اگه می‌شه همین‌جا پیاده می‌شم. می‌خوام یکم هوا بخورم. بعدش می‌رم خونه.

نوشین این را گفت و نگاهش در رنگِ دلگیر نمای سیمانیِ خانه‌ای که گرشا ماشین را در مقابل آن کنار زد، ماند. دوباره سمت گرشا چرخید و تیله‌های غیرقابل کنترلش، موهای خوش حالت او را زیر نظر گرفت. گرشا گفت:

- می‌دونی که باید به خان بابا چی بگی؟!

سرش را برای تایید تکان داد. خواست پیاده شود که صدای گرشا را دوباره شنید:

- نوشی خانم!

وقتی دید گرشا دارد با نگاهش به موهای او اشاره می‌کند، بلافاصله، آن‌ها را داخل شالش داد. اگر کسی جز پسرخاله‌اش، حرفی درباره‌ی پوشش‌اش می‌زد، عصبی می‌شد اما خب، می‌دانست گرشا فقط برای اینکه از حرف‌های خاله‌زنک مردم دیراق در امان بماند، از او چنین درخواستی می‌کند.

خداحافظی کوتاهی کرد و از سمند نقره‌ای پیاده شد.

بلافاصله مانتو بلندش را مرتب کرد و وقتی مطمئن شد حجابش ایرادی ندارد، در پیاده‌رو قدم برداشت. حرکت او، مصادف با چرخیدن نگاه‌های عابرین سمت او شد. همان‌ چیزی که منتظرش بود. هرکسی نیم نگاهی به او می‌انداخت و سپس چشم می‌گرفت.

دیگر به این نگاه‌های بی‌پرده عادت کرده بود و برایش اهمیتی نداشتند. گاهی به بهانه‌ی خرید چیزی، از خانه بیرون می‌‌آمد و هوایی عوض می‌کرد که اگر این کار را هم نمی‌کرد، تا به حال در آن زندان دق کرده بود.

هوس پفک داشت. عزیز وقتی می‌دید رفته و هله هوله خریده، با حرص مدام تکرار می‌کرد:

«فقط قدش بلند شده این دختر، عقلش، بزنم به تخته گسسته خِرده!»

یعنی نمی‌شد هم بزر‌گسال بود و هم پفک خورد؟! کسی که گاهاً تنقلات می‌خورد اسمش می‌شود نادان و کم عقل؟

کیف کوچکش را کمی گشت و بالاخره، چند پول خرد کهنه، انتهایش پیدا کرد. خان بابا هیچوقت به او پول نمی‌داد. البته خودش هیچوقت درخواست نمی‌کرد. فقط گاهی عزیز، پول خرد باقی مانده‌ی خرید را به او می‌بخشید و او به همین قانع بود.

وارد سوپرمارکت حاج علی شد. در بین مغازه‌های شهر، فقط این پیرمرد بود که جنس‌هایش را به او می‌فروخت و حرف‌های نامربوط بارش نمی‌کرد. با این وجود، زیاد هم تحویلش نمی‌گرفت.

مغازه‌ی جمع و جوری داشت اما همه چیز در آن پیدا می‌شد؛ از شیر مرغ تا جان آدمیزاد! حتی گاهی نوشین فکری می‌شد که اینهمه وسایل، چطور در سوپرمارکت کوچک و اتاق مانند حاج علی جا شده!

از قفسه‌های بلند ورودی، یک بسته پفک‌ چی‌توز برداشت و در دل گفت:

"هوم! هوسی خوشمزه‌ی امروزم!"

در همین حین با صدایی آشنا، حسابی جا خورد و سرش ناخودآگاه سمت صدا برگشت.

- جانم! پفک دوست داری؟

باز هم این مردک فضول! آخر چطور هر وقت که این دختر بیچاره پایش را از خانه بیرون می‌گذاشت، این مرد بیکار پیدایش می‌کرد و به یک باره ظاهر می‌‌گشت؟!

جوابش را نداد اما دست‌هایش به لرزش افتادند. با عجله پفک را روی میزِ حاج علی گذاشت و پرسید:

- چ... چند می‌شه؟

صدای بم و نفرت‌انگیزِ عمران املاکی، مردک چشم‌‌ناپاکی که نوشین به شدت از او بدش می‌آمد، دوباره به گوشش رسید و احوالاتش را بیشتر درهم ریخت.

- آخرشم هیشکی نمی‌گیردت می‌یای خونه‌ی خودم!

این را گفت و خنده‌کنان، از مقابل مغازه عبور کرد و رفت.

حاج علی، عینک بزرگش را روی دماغ گوشتی‌اش بالا داد و نیم‌نگاهی به نوشین انداخت. با تاسف سری تکان داد و پولش را گرفت. چرا برای او سر تکان می‌داد و تاسف می‌خورد؟ آخر چرا برای آن عمران، که چهل و اندی سالش بود و با وجود داشتن زن و بچه، باز هم چشمش دنبال ازدواج با دختری هیجده ساله بود، سر تکان نمی‌داد؟! کار او تاسف برانگیز بود یا پفک خریدن نوشین؟!

دلش از این حرف‌ها پر بود اما مانند همیشه سکوت کرد. سکوت کرد و حرف‌های مانده، گلویش را زخم زدند.

آنقدر با عجله از مغازه بیرون آمد که سکندری خورد و به زحمت خودش را کنترل کرد تا زمین نخورد. نزدیک مغازه‌ی حاج علی، اکبر مکانیک، سرش را از کاپوت ماشین بالا آورد، دست‌های روغنی و سیاهش را با پشت شلوار پاک کرد و با دهان گشادش خندید.

- چیه؟ واسه رسیدن سر قرارت عجله داری؟ نترس بابا! صبر می‌کنه واسه خاطرت!

سرعتش را بیشتر کرد و رد شد. تمام تنش را رعشه گرفته بود. از همان کودکی یادش داده بودند جواب هیچ کس را ندهد. تنها سکوت کند و بگریزد. او نیز همین‌کار را انجام می‌داد و سالیان سال بود که تبدیل به دختری گریزپا شده بود، دختری که مهم‌ترین کار زندگی‌اش، فرار از حرف‌های مردم بود. از ترسش حتی از این مزاحمت‌ها، چیزی به خان بابا نمی‌گفت تا مبادا او فکر کند کرم از خود درخت است!

هیچکس نمی‌دانست این دختر، از کودکی تا به حال، چندین چند بار مورد آزار کلامی مردم این شهر قرار گرفته و تا چه اندازه این حرف‌ها مریضش کرده است. همین حرف‌های زشت و تیکه‌های درشت، باعث شده بود نوشین از همان کودکی، با مسائلی آشنا شود که برای سن او بیش از اندازه نامناسب بود‌.

به کل از هوا خوری و پیاده‌روی منصرف گشته بود. با عجله داشت مسیر را طی می‌کرد تا خودش را به خانه برساند که مردی از داخل ابو قراضه‌اش، سر بیرون آورد و با خنده، فحش رکیکی داد و همین شاید، تیر خلاصی آن روزش را زد.

احساس کرد نفسش سنگین شده. سرش از شدت خشم در شرف انفجار بود. کسی چه می‌دانست این دختر دارد چه زجری می‌کشد تا با تمام توان فریاد نزند گناهی ندارد و صاحب گناه، شخص دیگریست.

البته همیشه‌ی خدا هم این‌طور نمی‌شد. امروز دیگر نوبر بود. هیچوقت این‌طور پشت سرهم حرف نمی‌شنید که امروزِ نحس!

سرش را پایین انداخت و قدم‌ تند کرد تا زودتر برسد. کل این شهر برایش به تنگی قبر بود. آنقدر مردمش با او سرد بودند، آنقدر جا تنگ بود برای حضورش که احساس خفگی می‌کرد.

به حدی با عجله راه می‌رفت که ناگهان، کتفش به خانمی چادری گرفت. زن، حسابی اخم‌هایش درهم پیچید و با تمام توان، هلش داد و داد زد:

- حواست کجاست دیوانه؟ کتفم رو شکستی!

عذرا خانم بود! مادر یکی از همکلاسی‌هایش‌. فشار روحی چند دقیقه پیش، با خاطرات تلخ گذشته تلفیق شد و بی‌رحمانه روی سرش آوار گشت.

به‌ولله اگر جواب این یکی را نمی‌داد دیگر واقعا دیوانه می‌شد! مگر یک انسان، چقدر ظرفیت دارد؟

با همان صدایی که لرز گرفته بود، لحنش را تند کرد:

- خب متوجه نشدم. این دیگه قیر و قال نداره!

زن با چادرش، یک سمت صورتش را گرفت و در حالی که به راهش ادامه می‌داد، غرید:

- تو غلط کردی! کوره انگار!

و نوشین شنید که در حال دور شدن، زیر لب زمزمه‌ می‌کرد:

- دختره‌ی سر به هوا!

چانه‌اش لرزید. گرشا راست می‌گفت. انگار گاهی دلش برای حرف‌های نامربوط این مردم نامهربان، تنگ می‌شد که بی‌دلیل از آن خانه بیرون می‌زد. مردمی که با همه خوب بودند، غیر از او.

با شانه‌هایی افتاده و سری که از فرط فشار روانی رو به گسستگی بود، قدم‌های آخرش را سمت خانه‌ برداشت. تمام خون و انرژی بدنش را انگار با سرنگ کشیده بودند که دیگر حتی نای حرکت نداشت. دیگر از آن دختر پرنشاط چند دقیقه پیشی که از پیشنهاد کوهنوردی پسرخاله‌اش کیفور شده بود‌، خبری نبود.

واقعاً این مردم از دل شکستن و آزردن چه نفعی می‌بردند؟! چرا افسار آن زبان لعنتی، هیچوقت دست خودشان نبود و نمی‌فهمیدند کسی ممکن است زیر بار کلماتشان، جان دهد؟

من یک عذرخواهی جدی به دلم بدهکارم

برای تمام زمانهایی که سکوت کردم

تا دل طرف مقابلم، مانند دل من نشکند!

دندان قروچه‌ای کرد، حس می‌کرد رگ‌های پیشانی‌اش خشکیده که تا این حد ذوق‌ذوق می‌کند. به خودش اجازه‌ی گریه کردن نداد اما از آن صفتی که درمورد مادرش بکار می‌بردند، بیزار بود، بیزار!

در دلش، با صدایی بلند فریاد کشید:

" ازت متنفرم عاطفه! متنفرم!"

بالاخره خودش را دم در رساند. گاهی همین خانه، با آن دیوارهای آجری قدیمی و درخت‌های بلند و زخمتش، می‌شد مأوایی و روحش را از شر تمام آدم‌ها، تسکین می‌داد.

نفس‌ زنان، کلید انداخت و درِ فلزیِ سبز را باز کرد و داخل شد. خواست در را پشت سرش ببندد که دستی پشت در نشست و مانع بسته شدنش شد. دختر بیچاره قالب تهی کرد. فکر کرد کسی دوباره قصد آزارش را دارد‌.

زن، در را بی‌پروا گشود و با دخترش وارد حیاط شد. خدای من! همین دو نفر را کم داشت!

خاله آتنه، به دقت نگاهی به پرستیژ داغان و مشوش نوشین انداخت. بالافاصله شال براقش را از روی موهای بِلوندش، پایین کشید و طلبکارانه پرسید:

- سلامت رو خوردی؟!

اصلاً حوصله‌اش را نداشت! آخر کی سر و کله‌اش پیدا شد و مثل جن پشت در ظاهر گشت؟! وقتی می‌آمد کسی در کوچه نبود!

به اجبار زیر لب سلام داد اما زن، تند نگاهش کرد و جواب سلامش را نداد. نگاه‌های او، هیچ شباهتی به پسرش نداشت. نه خبری از آن صمیمیت بود، نه محبت و نه حتی مِهر معمول خاله و خواهرزاده‌.

- مامان رو تنها ول کردی و کجا رفتی؟!

نوشین عمیق نفس کشید و آب گس دهانش را قورت داد. پلاستیک شیشه‌ای در دستش خشک شده بود. انگشتانش را روی پیشانی کوتاهش کشید، بختش نیز مانند پیشانی‌اش کوتاه بود. با حالتی از گیجی، از درد چشم فشرد. بازهم همان درد! خدای من، نه! به زحمت لب زد:

- با گرشا رفتیم برای ثبت‌نام کلاس قالی بافی.

آتنه بادی به دماغ تیزش انداخت‌. با آن چشم‌های درشت برجسته، نزدیک بود قورتش بدهد. تنها چیزی که تحملش را نداشت و از قضا نمی‌توانست مانعش شود، صمیمیت خواهرزاده و پسرش بود.

- کو گرشا؟ تو که داشتی پیاده می‌اومدی! خودشم با کلی ترس. راستش رو بگو، کجا بودی؟!

از این تفتیش‌ها و سوال‌ها کی خلاص می‌شد تنها خدا می‌دانست. پس او و دخترش، پنهان شده و داشتند دیدش می‌زدند!

شیدا که از بدو ورود، کله‌اش یک سره در آن گوشی‌ لمسیِ بزرگ بود، غرغرکنان ابرو‌های نازکش را بالا داد و گفت:

- باز بهش گیر نده دیگه مامان، اَه! حالم بد شد!

و همان‌طور گوشی به دست، طول حیاط را طی کرد و داخل خانه رفت.

نوشین نیز روی پله‌های سیمانی ورودی نشست‌. سر درد امانش را بریده بود. آتنه، دست به کمر، نگاهی به لباس‌های مشکی او انداخت. ول کن ماجرا نبود. جلو آمد و نایلون حاوی پفک را از دست نوشین قاپید. با تمسخر، پفک را بیرون کشید و نگاهی به آن انداخت، سپس پرتش کرد گوشه‌ی حیاط.

- اگه بچه بودی می‌گفتم شعورش کمه! تو الان باید فکر پیدا کردن شوهر باشی دختر، تا کی بابا ننه‌ی بدبخت من ساپورتت کنن آخه؟ پسر ساده‌ی من رو هم که کردی آژانس خودت! از صبح باباش ده دفعه سراغ ماشین رو گرفته!

واقعاً این پدربزرگ و مادربزرگش بود که او را ساپورت می‌کرد؟ تمام کارها و مسئولیت‌های خانه که روی دوش خودش بود!

بالاخره آتنه دست برداشت و از پله‌های حیاط بالا رفت و وارد خانه شد. شاید دلیل نفرت تنها خاله‌اش از او نیز برمی‌گشت به مادرش و آبرویی که از آن خانواده برده بود‌‌.

امروز عجب روز مزخرفی بود. روزهای نوشین، تنها دو نوع بودند؛ یا بد بودند یا بدتر. و امروز واقعا بدترینش بود.

صدای فریاد خاله‌اش، دوباره از داخل خانه بیرون پیچید. همیشه تُن صدایش، همینقدر بلند و نخراشیده بود و رنگی از ظرافت زنانه نداشت.

- غذا هم که نذاشتی! یا پیغمبر! خونه چرا این وضعیه؟!

این بشر هیچ حس مثبتی نداشت. یک دستگاه اعصاب خورد کنی به تمام معنا بود‌ و بس!

شال مشکی را از روی موهایش باز کرد و دو دستش را با تمام توان روی اسکلت سرش فشار داد. داشت هر آن بی‌حال‌تر می‌شد. دوباره نه، لعنتی نه!

آتنه ویلچر عزیز را هل داد، او را مقابل پنجره‌ی رو به حیاط نگه داشت و خود در آشپزخانه مشغول شد.

- معلوم نبود از کدوم قبرستونی اون‌طور با عجله می‌اومد. آخرشم کار دستمون می‌‌ده این دختر!

نگاه عزیز از پشت شیشه، در نوشینی که روی پله‌ها چمباتمه زده بود محو شد.

- یه غلطی کرده بود لابد که اون‌طوری نگران اومد خونه. بیچاره خان بابام، الهی براش بمیرم. مامان؟! گوش می‌دی چی می‌گم؟

عزیز مشوش به نظر می‌رسید اما نه از حرف‌های آتنه. وراجی‌های او را اصلا نمی‌شنید. وقتی می‌دید نوه‌اش دارد از درد به خود می‌پیچد، نمی‌توانست نسبت به حال او بی‌تفاوت باشد. ناچار گفت:

- داخل کابینت شکلات داریم. چندتا ببر برای نوشین. انگار دوباره قند خونش پایین اومده.

آتنه با حرص، لب و دماغش را جمع کرد و سرعتش را در خورد کردن پیاز‌ها بیشتر.

- اونقدری لی‌لی به لالاش گذاشتی که دست آخر پر روش کردی مادر من! هیچیش نیست، فیلمشه ناجنس! فلج که نشده، خودش بیاد بخوره، دست من بنده.

نگاه عزیز نگران‌تر شد. با آن دستش که حرکت می‌کرد و سالم بود، اهرم چرخش ویلچر را فشرد و سمت کاناپه‌ها چرخید و گفت:

- شیدا دخترم، تو پاشو براش چندتا شکلات ببر، مامانت امروز با من سر لج برداشته.

وقتی هیچ جوابی نیامد، عزیز صدایش را بالاتر برد:

- شیدا!

شیدا، موبایلش را کمی پایین‌تر آورد و از گوشه‌ی آن، بی‌حوصله‌ نگاهی به عزیز انداخت. موهای بلند و مشکی‌اش را آزاد روی شانه‌هایش رها کرده بود. تل‌هایش را از مقابل صورتش کنار زد و پوف کشید.

- دارم پست می‌ذارم عزیز، یه دقیقه مهلت بده!

و بیشتر روی مبل تک نفره‌ی گلدار لم داد.

زجر غیر قابل تصوّری بود، اینکه آدم برای انجام ساده‌ترین کار ممکن نیز محتاج این و آن باشد. رویای ایستادن روی دو پا و کار کردن مجدد دست راست، شده بود آرزویی که عزیز، فقط در خواب‌‌ها و رویاهایش می‌دید. صدای پیرش اینبار بلندتر و معترض‌تر شد:

- دختر مگه من با تو نیستم؟ از کی تا حالا جواب سر بالا به من می‌دی؟ مگه نمی‌بینی دخترخاله‌ات حالش بده؟

اینبار دیگر آتنه از کوره در رفت. وقتی ابروهای تاتو شده‌اش را با عصبانیت بالا می‌داد، پرستیژ چهره‌اش ترسناک‌تر می‌شد و یک طورهایی آدم با دیدنش خوف می‌کرد! چاقو را روی تخته‌ی آشپزخانه کوبید و قبل از پاسخ دادن شیدا، توپید:

- با بچه چیکار داری؟! چیه؟ دردونه‌ات داره جون میده؟

کابینت را با برانگیختگی باز کرد و قوطی شکلات را برداشت. با قدم‌هایی بلند بیرون رفت و چند شکلات را با حرص گذاشت کف دست نوشین و گفت:

- کم خودت رو لوس کن. با این کارات نمی‌تونی قضیه رو ماس مالی کنی، حداقل من گول نمی‌خورم فهمیدی؟

***

نوشین

پله‌ها را به زحمت و با کمک نرده‌‌های فلزی بالا رفتم. حس می‌کردم یک چکش را، هر چند ثانیه یک بار بر فرق سرم می‌کوبند، بس که درد می‌کرد. شاید هم این چکش فرضی، حرف‌های خاله آتنه بود، کسی چه می‌دانست!

وارد پشت‌بام که شدم، هوایی شبیه به هوای پاییز، روی صورتم کوبید. چه زود از خودش نشان فرستاد! آخر از همین مرداد؟! زمزمه کردم:

- نیا پاییز! تو رو خدا نیا!

وارد اتاقک بام شدم و نعشم را روی تخت انداختم. گوشی در کیفم مدام ویبره می‌خورد، اما حتی نای پاسخ دادن نداشتم. آن شکلات‌ها، هیچ اثری در بهبودی حالم ایجاد نکرده بودند. وقتی قند خونم، اینقدر وخیم پایین می‌آمد، دیگر هیچ‌چیز جز سِرم و سوزن کارساز نبود. سعی کردم بخوابم اما نشد. اتاق دور سرم می‌چرخید. درست نمی‌دانستم که این مرض، واقعا بیماری بود یا چه، اما عزیز می‌گفت مادرم نیز وقتی سن من بود همین‌طور می‌شد. عاطفه حتی بیماری‌هایش را نیز برایم به ارث گذاشته بود. اصلاً مگر جز رنج و درد، چیز دیگری هم گذاشته بود؟! البته چرا! جز این‌ها، یک مجله‌ی تاریخ گذشته و دو عکسی که از قضا پاره‌اش کرده بودم نیز از او به یادگار داشتم! یادگاری‌هایش نیز مانند خودش به درد نخور بودند!

چشم‌هایم داشت از شدت درد، از کاسه‌ی سرم بیرون می‌زد که از بین پلک‌های نیمه بازم، دیدم که در اتاقم باز شد. آنقدر درد داشتم که ندیدمش، فقط از عطر آشنایی که جلوتر از خودش وارد اتاق شد، فهمیدم که ناجی رسیده!

پتو را بیشتر روی خود کشیدم. با عجله کنارم نشست و عصبی پرسید:

- باید عزیز زنگ بزنه و خبرم کنه؟

آنقدر منگ شدم که حتی فراموش کردم به او زنگ بزنم. وقتی حالم تا این حد بد می‌شد، مغزم از کار می‌افتاد. منتظر جوابم نماند و سِرُم نمکی را روی آویز نزدیک تخت، وصل کرد.

با همان دردی که نفسم را بریده بود، سرمستانه لبخند زدم. همین که می‌دیدم برایم نگران است خوبم می‌کرد و هر دردی را از خاطرم می‌شست. نمی‌دانست برای خوب کردن من نیازی به سوزن و سرم ندارد و چشم‌هایش، خود کارساز است‌.

آستین لباسم را بالا زد و کش را کمی بالاتر از آرنجم بست. رگ‌های دستم بیرون زدند.

- تو که صبح حالت خوب بود. این روزها زود به زود قندت می‌افته‌ها! دیگه دارم نگران می‌شم.

کشیده شدن پنبه‌یِ سرد آغشته به الکل، باعث شد تنم مور مور شود. ست سِرُم را آماده کرد و سوزن را روی رگ دستم گذاشت. چشمانم را آرام روی هم گذاشتم و حس سوزش سرنگ، در آن دقایق، حال خوبی برایم بود. بعد از وصل کردن سِرم، بلند شد، پنجره‌ی اتاق را باز کرد. باد خنک بیرون داخل اتاق ریخت. در اوج گرمای مرداد ماه، این باد خنک، عجیب نبود؟!

گرشا به پدرش رفته بود، آن آرامش و خیرخواهی را هرچقدر مادر و خواهرش نداشتند، پدرش داشت. حیف! کاش من هم پدری، شبیه به پدر او داشتم.

چشم‌هایم سنگین شده بودند. از پشت پلک‌های نیمه بسته‌ام، به زحمت نگاهش کردم. وقتی گیجی چشمانم را دید، لب زد:

- چند بار باید بگم صبحونه بخور تا گوش بدی؟

لبخند محوی روی لب‌هایم نشست. هنوز هم درد داشتم.

- بشه دویست دفعه، یادم می‌مونه.

چند ثانیه در چشمان خمارم خیره ماند، تلاش کرد تا چهره‌اش جدی بماند اما دست آخر خنده‌اش گرفت و سرش را سمتی دیگر چرخاند. وقتی به زحمت توانست خنده‌هایش را کنترل کند، موبایلم را برداشت و آمرانه گفت:

- رمزش رو بگو.

متعجب نگاهش کردم. رمز را گفتم و او بعد از باز کردن صفحه، مستقیم وارد بخش ضبط صدا شد. صدای خود را صاف کرد و بلند گفت:

- صبحونه‌ بخور دختر!

سپس صدای خود را ذخیره کرد و روی بازپخش مجدد تنظیم نمود. وقتی آیکون پخش را فشرد، صدایش چند باره و چند باره تکرار شد.

با لبخندی مرموز، موبایل را روی میز کنار تختم گذاشت. صدایش همچنان تکرار می‌شد: «صبحونه بخور دختر!»

با ابروهایش اشاره‌ی به موبایلم کرد و لب زد:

- حالا اگه می‌تونی فراموش کن! تو خواب‌هاتم برات تکرار می‌شه!

گمان می‌کرد من با تکرار صدایش، در کنار گوشم مشکل دارم؟ دلم می‌خواست انعکاس صدایش را ببوسم، دلواپسی‌هایش را برای حالم، قاب کنم و روی دیوار اتاقم بزنم. من عمداً صبحانه نمی‌خوردم! خوب بود که این را نمی‌دانست.

داشت سرعت چکیدن سِرُم را تنظیم می‌کرد که درِ اتاق، بی‌هیچ اذنی باز شد. جا خوردم. طبق معمول خاله آتنه بود. ابتدا با شنیدن صدای ضبط شده و طوطی‌وار گرشا، متعجب نگاهی به هر دوی ما کرد، سپس چشم غره‌ای به گرشا رفت و آمرانه گفت:

- ناهار حاضره، بیا پایین. نوشین هم بهتر شد خودش می‌یاد.

گرشا شنید، اما همچنان نشسته بود و واکنشی نشان نمی‌داد. آنقدر سکوتش را ادامه داد تا این‌بار جیغ مادرش را درآورد.

- با تو نیستم مگه؟!

جای ریشش را با دندان بالایی گرفت. لبخند زد و گفت:

- می‌یام! شما برو، من می‌یام.

به اجبار و اکراه راضی شد تا برود اما در را باز گذاشت. هیچوقت دلیل این حجم از بی‌مهری‌اش را نسبت به خود نفهمیدم. همیشه می‌گفت: «عاطفه آبروی چندین و چند ساله‌‌ی خانواده‌ را برد، تو هم تیر آخرش بودی‌.»

نمی‌فهمیدم تیر آخر یعنی چه. اصلاً من تیر بودم یا آن‌ها؟

چشم چرخاندم و چکیدن قطره‌ قطره‌ی سِرُم را، بالای سرم نگاه کردم. کمی بهتر شده بودم اما هنوز قسمتی از سرم ضربان داشت. رو به گرشا که به دقت داشت برنامه‌ی روزانه‌ام را که چسبانده بودم روی دیوار وارسی می‌کرد، گفتم:

- تو برو، ناهارت سرد می‌شه.

بدون اینکه نگاهم کند، بُرسم را برداشت و مقابل آینه‌ی گرد روی دیوار، تل‌های مجعدش را شانه زد‌. می‌خواست حرصم را در بیاورد چون می‌دانست دوست ندارم کسی موهایش را با بُرس من شانه بزند اما آنقدری بی‌حال بودم که واکنشی نشان ندهم.

- یکشنبه، نیم ساعت نفس عمیق در پشت‌بام؟ چجوری می‌شه؟ یعنی رو پشت‌بوم بست می‌شی و یه ریز نفس عمیق می‌کشی؟!

همچنان که داشت موهایش را شانه می‌کرد، برنامه‌ام را روی دیوار می‌خواند. پر حرص جواب دادم:

- یه جور مدیتیشنه. برو غذات سرد شد. من که فعلاً میل ندارم، می‌خوام بخوابم.

باد نرمی که این بار گرم‌تر از قبل شده بود، پخشِ اتاق شد و خیالم را پرت کرد‌. به گمانم خدا خواست بگوید غمت نباشد، هنوز تابستان است، تا پاییز، زمان زیادی باقیست! کمی دلم آرام گرفت که توانستم چشمانم را ببندم.

بالاخره گرشا بُرس را کنار گذاشت و رفت اما از من خواست اگر کارش داشتم دوباره صدایش کنم.

به او دروغ گفتم! هم گرسنه بودم و هم میل به غذا داشتم اما چون هنوز محتوای سرم تمام نشده بود، خواستم برود غذایش را بخورد و یک لنگه پا، بالای سرم نماند. راستش، بیشتر از اینکه به نوشین فکر کنم، به گرشا فکر می‌کردم. این یکی دیگر دست من نبود. از یک دوره به بعد، برایم عادت شده بود. صدای ضبط شده‌ی گرشا، همچنان در فضای ساکت اتاق پخش می‌شد.

گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود

گاهی به جای خالی خودم فکر می‌کنم

به جای خالی منی که مدت‌هاست

از ذهن‌ها دور انداخته شده است.

***

لب پشت‌بام نشسته بود و نگاهش در خلوت کوچه حل بود. قسمتی از حیاط، با درخت‌های گردو و آلبالو‌یش، همراه با قسمتی از کوچه‌ی شیش متری، در بُرد نگاهش بودند. خان بابا همیشه می‌گفت « لبِ بوم نشین دختر! شیطون هُلت می‌ده!»

اما چه اهمیتی داشت؟ حتی اگر هُلش می‌داد!

انتظار طولانی شد و نیامد. باد گرمی، لای تار تارِ موهای براقش پیچید و قهوه‌ی چشمانش را از صبر وا داد.

بلند شد و طول پشت‌بام را طی کرد و از پله‌ها پایین رفت. آن اتاقک بالای بامِ عاطفه، حالا مال او شده بود. با اینکه آنجا و آرامشش را دوست داشت، هر وقت یادش می‌افتاد که عاطفه چند سال در آن اتاق زندانی بوده، روی آن تخت قدیمی‌ای که حالا می‌خوابد، خوابیده، دیوارهای آبی‌اش را نگاه کرده و حتی تک تک نفس‌هایش در فضای آن پیچیده، از خشت خشتش بیزار می‌شد.

آب‌پاش را از روی اوپن برداشت و وارد اتاق عزیز شد. مادربزرگ، قرآن می‌خواند. مقابل پنجره‌ی نورگیر و بزرگ اتاقش ایستاد و زیر شمعدانی‌ها را آب داد. با لطافت، آرام روی گل‌های قرمزِ زیبایشان دست کشید و عطر خاص آن‌ها را بویید. عزیز، قرآن را بست، بوسه‌ای بر جلدش داد و آن را روی عسلی گذاشت. تبسم نمکینی مابین چروک‌های گونه‌اش نشست و گفت:

- هر آدمی باید پشت پنجره‌ی اتاقش، حداقل یه گلدون شمعدونی داشته باشه؛ تا هر بار گل‌هاش خشک شد و دوباره گل داد، بفهمه که عمر روز‌های بدش هم همین اندازه کوتاهه.

نوشین سمت او برگشت. روی آن ویلچر آخ! چقدر شکسته‌تر شده بود. لبخند پیرزن را پاسخ داد. حرف‌های عزیز، همیشه حس خاصی داشت و آدم را آرام می‌کرد.

نگاهش روی موهای کم پشت پیرزن که تارهای سفید و خاکستری‌اش بد روی ذوق می‌زد، کشیده شد. بی‌شک آن تارهای سفید، شاهد تمام رنج‌هایی بودند که در طول زندگی‌اش متحمل شده بود و شاید به حرمت همین همراهی، اجازه نمی‌داد کسی رنگشان کند.

نوشین لب زد:

- کاش می‌شد روزهای بد، برای همیشه تموم بشن.

لبخند عزیز کش آمد و با لحنی آرام‌بخش گفت:

- تموم می‌شن دخترم، هیچی همیشگی نیست.

حس خوبی در وجود نوشین جریان گرفت. به این آرامش و حال خوب سخت احتیاج داشت. همیشه از وجود مارال، حسی مادرانه‌ می‌گرفت و خدا می‌دانست این توهم، توهمِ داشتن مادر، تا چه اندازه دلنشین بود.

از پارچِ شیشه‌ایِ روی میز، کمی آب داخل لیوان ریخت و دست عزیز داد تا همراه داروی نوبت صبحش بخورد.

صدای آیفون که در خانه پیچید، قلبش، سرمستانه بالا پرید. بالاخره رسیده بود!

- من برم عزیز. ناهارتون رو گازه‌. خان بابا که اومد بخورین. راستی، یه بار دیگه هم بهش یادآوری کن که کلاس‌ قالی‌بافیم شیش ساعت طول می‌کشه‌ تا بی‌خودی نگران نشه.

خم شد و آرام گونه‌اش را بوسه زد. عزیز با همان لحن نرم پاسخ داد:

- برو دخترم، خیالت راحت.

با سرعت و شوقی که از او بعید بود، به پشت بام بازگشت. وارد اتاقش شد، نیم‌گاهی به خود در آینه انداخت و شال یشمی‌اش را سر کرد. ترکیب سبز یشمی با پوست سفیدش، همیشه جلوه‌ی خوبی پیدا می‌کرد و این جلوه، با آرایش محوی که روی صورت داشت، تکمیل شده بود. کوله‌اش را برداشت و با عجله پایین آمد.

وقتی داشت طول حیاط را طی می‌کرد، دلشوره‌ای سر و کله‌اش پیدا شد بر دلش‌ نشست. او تا به حال به خان بابا دروغ نگفته بود. اگر می‌فهمید؟ اگر از خانم براعتی می‌پرسید؟

گرشا که چند لحظه بود داشت خشک شدن نوشین را مقابل خانه تماشا می‌کرد، شیشه ماشین را پایین کشید و بی‌صدا خندید.

- نترس! کسی نمی‌فهمه! بپر بالا بریم که دیرمون شد.

غیب می‌دانست یا خبر از دل او داشت؟! هزار الله و اکبر!

وقتی نوشین بالاخره دل کند و نشست، پایش را روی گاز گذاشت و سرعت گرفت و چشمان نوشین، نامحسوس روی او نشست. وقتی آن تیشرت خاکستری را تنش می‌کرد و عینک دودی بزرگش را به چشمش می‌زد، نوشین کنترل از کف می‌داد. آخر یک تیشرت با نوشته‌های انگلیسی بر روی سینه‌اش که آدم را این‌قدر جذاب نمی‌کند، می‌کند؟!

- به خان بابا و عزیز گفتی که شیش ساعت طول می‌کشه؟

نوشین با سر تایید کرد، نفس عمیقی کشید و در مسیر پیش رویش متمرکز شد. با این‌همه، دلش داشت از آشوب وا می‌رفت. نگران بود و از شدت استرس، پوست لب‌های نازکش را مدام می‌جوید. مابین بی‌قراری‌هایش پرسید:

- مامانت می‌دونه با هم می‌ریم کوه؟

گرشا، بدون اینکه نگاهش کند، تیکافی کرد و در جاده پیچید.

- نه بابا! از دهنت در نره یه وقت! یه ساعت باهاش بحث کردم سر اینکه اول تو رو سر راه بزارم کلاست و بعدش برم. می‌گفت بد عادتش نکن بزار خودش بره!

سری تکان داد و پوزخند زد. همیشه از برخوردهای مادرش شرمنده بود اما چون نوشین خلقیات مادرش را بهتر از او می‌شناخت، پس لزومی هم بر پنهان‌کاری وجود نداشت.

- می‌دونی که اخلاقش رو! پدر آدم رو درمی‌یاره.

وقتی دید نوشین حرفی نمی‌زند، نیم‌نگاهی به او انداخت. جوارح صورتش درهم رفته بود و قرار نشستن نداشت. می‌شد دقیقا حدس زد که تا چه اندازه نگران است.

عینک دودی‌اش را از چشم برداشت و با یک دست فرمان را گرفت و‌ لب زد:

- نگام کن یه دقیقه.

وقتی تیله‌های شفاف و قهوه‌ای نوشین چرخید، لبخند گرشا، عمق پیدا کرد. همزمان که نگاهش بین نوشین و جاده در نوسان بود، لب زد:

- فکرِ هیچی رو نکن. دارم بهت می‌گم خان بابا با من دیگه! حله؟ فقط از امروزت لذت ببر و عشق کن.