رمان کشتی پهلو گرفته به قلم سید مهدی شجاعی

تعداد صفحات: ۱۲۸

زبان کتاب: فارسی

هیچکس آیا توانسته است غم فاطمه را (سلام الله علیها) در سوگ پدر به تصویر بکشد، جز ناله هاى بیت الاحزان فاطمه؟ در اندوه جگر سوز على (سلام الله علیه) در مواجهه با فاطمه میان در و دیوار و گاه شستن صورت نیلى و بازوى کبود فاطمه، هیچ هنرمند عارفى توانسته است مرثیه بسراید آنچنانکه از عمق رنج آدمى در چروکهاى پیشانى على خبر دهد و وسعت غمهاى خلقت را در پهناى اشک على بشناسد و بشناساند جز بار اشک پنهانى على؟ هیچکس را یاراى آن بوده است که آلام محض زینب را به هنگام دیدار سر برادر بر بام نیزهها بیان کند، جز خون جارى از سر مبارک زینب؟....

ادامه رمان: 

نويسنده : سيد مهدي شجاعي

مقدمه

هيچكس آيا توانسته است غم فاطمه را ـ سلام االله عليها ـ در سوگ پدر به تصوير

بكشد، جز نالههاي بيت الاحزان فاطمه؟

در اندوه جگر سوز علي ـ سلام االله عليه ـ در مواجهه با فاطمة ميان در و ديوار و گاه

شستن صورت نيلي و بازوي كبود فاطمه، هيچ هنرمند عارفي توانسته است مرثيه بسرايد

آنچنانكه از عمق رنج آدمي در چروكهاي پيشاني علي خبر دهد و وسعت غمهاي خلقت

را در پهناي اشك علي بشناسد و بشناساند جز بار اشك پنهاني علي؟

هيچكس را ياراي آن بوده است كه آلام محض زينب را به هنگام ديدار سر برادر بر بام

نيزهها بيان كند، جز خون جاري از سر مبارك زينب؟

اگر زينب ـ سلام االله عليها ـ با مشاهده سر برادر، حسين ـ روحي فداه ـ سلامت سر

خويش را تاب آورده بود و سر بر ستون كجاوه نكوبيده بود، چه كسي عشق را، درد را و

هجران را در آفرينش تفسير ميكرد؟

اينها دردهايي است كه نويسنده را، اگر احساس داشته باشد، خاكستر ميكند و قلم را، اگر

.به تعداد درختان عالم باشد، ميسوزاند و دفتري به پهناي گيتي را آتش ميزند

سوز اشكهاي فاطمه، هنوز پاي عارفان را در بيت الاحزان او سست ميكند و كمر ابرار را

.ميشكند و آتش به جان اولياءاالله مياندازد

معاذاالله كه رشحة هيچ قلمي بتواند با اشك سوزناك علي به هنگام شستن پيكر فاطمه

برابري كند. كجاست اسماء؟

از او بپرسيد، فرشتگاني كه در اشكهاي آن هنگام علي به تبرك غسل ميكردند، بال و

پرشان نسوخت؟

آنچه بر پيشاني تاريخ تشيع، چروكهايي اينچنين عميق آفريده، دردهايي از اين دست

.است. دردهايي كه گفتني نيست، بيان كردني نيست، تصوير و تصور كردني نيست

درد را ـ اگر بسيار عميق باشد ـ به زخم تشبيه ميكنند و زخم را ـ اگر بيش از حد

سوزنده باشد ـ به آتش. و حرارت كدام آتشي ميتواند با هرم قلب علي در بيست و پنج

سال سكوت خار در چشم و استخوان در گلوي او برابري كند؟

.پس اينگونه دردها «مشبه» نيستند، «مشبة به»اند

.و تاريخ شيعه، آكنده از دردهايي اينگونه است

غم كمرشكن و چاره سوز حسين ـ عليه السلام ـ در شهادت برادر علمدار، عباس ـ عليه

.السلام ـ ، روحي فداه

سكوت اندوهبار حسين جان ـ عليه السلام ـ عالمي بفداش، در برابر جگر پاره پاره امامِ

برادر حسن، ـ سلام االله عليه ـ حسرت عميق عباسِ برادر، عباسِ عمو، عباسِ پدر و

.عباسِ اميد در جراحت مشك آب

.درد وصف ناشدني سجاد در شهادت مظلومانة پدر

و از آن پس، همچنان انبوه درد بر درد و تراكم جراحت بر جراحت و زخم بر زخم و

.اتصال مدامجوي خون

.انگار كه تاريخ را در سرزمين شيعه با خون رقم ميزنند، با مظلوميت خون

و اين قلم تنها كاري كه ميتواند بكند، اقرار و اعتراف به عجز است در مسير شناخت ...

.الفباي اين كتابِ مظلوميت، چه رسد به شناساندن و تقرير و تصوير كردن آن

و الحمدالله ربالعالمين

سيدمهدي شجاعي

-ولادت زهراي مرضيه- سلام االله عليها

!روزگار غريبي است دخترم! دنيا از آن غريبتر

اين چه دنيايي است كه دختر رسول خدا را در خويش تاب نميآورد؟

اين چه روزگاري است كه «راز آفرينش زن» را در خود تحمل نميكند؟

اين چه عالمي است كه دردانة خدا را از خويش ميراند؟

.روزگار غريبي است دخترم. دنيا از آن غريبتر

آنجا جاي تو نيست، دنيا هرگز جاي تو نبوده است. بيا دخترم، بيا، تو از آغاز هم دنيايي

...نبودي. تو از بهشت آمده بودي، تو از بهشت آمده بودي

آن روزها كه مرا در حرا با خدا خلوتي دوست داشتني بود، جبرئيل؛ اين قاصد ميان عاشق

و معشوق، اين رابط ميان عابد و معبود، اين ملَك خوب و پاك و صميمي، اين امين

رازهاي من و پيامهاي خداوند، پيام آورد كه معبود، چهل شبانه روز تو را ميخواند، يك

... خلوت مدام چهل روزه از تو ميطلبد

و من كه جان ميسپردم به پيامهاي الهي و آتش اشتياقم زبانه ميكشيد با دمِ خداوندي،

انگار خدا با همه بزرگياش از آن من شده باشد، بال در آوردم و جانم را در التهاب آن

.پيام عاشقانه گداختم

آري، جز خدا و جبرئيل و شوي تو كسي چه ميدانست حرا يعني چه، كسي چه ميداند

خلوت با خدا يعني چه؟

اما ... اما كسي بود در اين دنيا كه بسيار دوستش ميداشتم، خدا هميشه دوشتس بدارد،

.دل نازكش را نميتوانستم نگران و آرزدة خويش ببينم

همان كه در وقت بيپناهي پناهم شد و در وقت تنگدستي، گشايشم و در سرماي سوزندة

.تكذيب دشمنان، تن پوش تصديقم؛ مادرت خديجه

.خدا هم نميخواست او را دل نگران و مشوش ببيند

در آن پيام شيرين، در آن دعوت زلال آمده بود كه اين چهل روز مفارقت از خديجه را

.برايش پيغام كنم

:و كردم، عمار، آن صحابي وفادار را گسيل كردم

جان من! خديجه! دوريام از تو، نه بواسطة كراهت و عداوت و اندوه است، خدا تو را »

دوست دارد و من نيز، خدا هر روز، بارها و بارها، تو را به رخ ملائكه خويش ميكشد، به

.تو مباهات ميكند و ... من نيز

اين ديدار چهل روزة من با آفريدگار و ... ضمناً فراق تو، هم فرمان اوست. اين چهل

.شبانه روز را تاب بياور، آرام و قرار داشته باش و درِ خانه را به روي هيچكس نگشاي

من چهل افطار در خانة فاطمه بنت اسد ميگشايم تا وعدة الهي سرآيد و ديدار تازه

«.گردد

پيام كه به مادرت خديجه رسيد، اشك در چشمهايش حلقه زد و آن حقله بر در چشمها

ماند تا من در شام چهلم، حلقه از در برداشتن و وقتي صداي دلنشين خديجه از پشت

:پنجره انتظار برآمد كه

ــ كيست كوبندة دري كه جز محمد ـ صلّي االله عليه و آله و سلم ـ شايسته كوفتن آن

نيست؟

:گفتم

.ــ محمدم

دخترم! شادي و شعفي كه از اين ديدار در دل مادرت پديد آمد، در چشمهايش درخششي

آشكار ميگرفت. افطار آن شب از بهشت برايم به ارمغان آمده بود، طرفهاي غروب

جبرئيل، آن ملك نازنين خداوند، با طبقي در دست، آمد و كنارم نشست. سلام حيات

آفرين خدا را به من رساند و گفت كه افطار اين آخرين روز ديدار را، محبوب ـ جلَّ و علا

.ـ از بهشت برايت هديه كرده است

در پي او ميكائيل و اسرافيل هم آمدند ـ خدا ارج و قربشان را افزون كند ـ جبرئيل با

ظرفي كه از بهشت آورده بود، آب بر دستهايم ميريخت، ميكائيل شستشويشان ميداد

.و اسرافيل با حوله لطيفي كه از بهشت همراهش كرده بودند، آب از دستهايم ميسترد

ببين دخترم! ـ جان پدر به فدايت ـ كه همة مقدمات ولادت تو قدم به قدم از بهشت

.تكوين مييافت

اين را هم باز بگويم كه تو اولين كسي هستي كه به بهشت وارد ميشوي. تويي كه

.بهشت را براي بهشتيان افتتاح ميكني

اين را اكنون كه تو مهياي خروج از اين دنياي بيوفا ميشوي نميگويم، اين را اكنون

... كه تو اسماء را صدا ميكني كه بيايد و رختهاي مرگ را برايت مهيا كند نميگويم

اين را اكنون كه تو وضوي وفات ميگيري نميگويم، هميشه گفتهام، در همه جا گفتهام

.كه من از فاطمه بوي بهشت را ميشنوم

يك بار عايشه گفت: چرا اينقدر فاطمه را ميبويي؟ چرا اينقدر فاطمه را ميبوسي؟ چرا به

هر ديدار فاطمه، تو جان دوباره ميگيري؟

گفتم: «خموش! عايشه! فاطمه بهشت من است، فاطمه كوثر من است، من از فاطمه

بوي بهشت ميشنوم، فاطمه عين بهشت است، فاطمه جواز بهشت است، رضاي من

درگروي رضاي فاطمه است، رضاي خدا در گروي رضاي فاطمه است، خشم فاطمه

«.جهنم خداست و رضاي فاطمه بهشت خدا

فاطمه جان! خاطر تو را نه فقط بدين خاطر ميخواهم كه تو دختر مني، تو سيدة زنان

عالمياني، تو برترين زن عالمي، خدا تو را چنين برگزيده است و خدا به تو چنين عشق

.ميورزد

اين را من از خودم نميگويم، كدام حرف را من از جانب خودم گفتهام؟

:آن شب كه به معراج رفته بودم، ديدم كه بر در بهشت به زيباترين خط نوشته است

خدايي جز خداي بيهمتا نيست، محمد ـ صلّي االله عليه و آله و سلم ـ پيامبر خداست.

علي معشوق خداست، فاطمه، حسن و حسين برگزيدگان خدا هستند و لعنت خدا بر آنان

.كه كينهورز اين عزيزانِ خدا باشند

.اين را اكنون كه تو غسل رحلت ميكني نميگويم

آن روز كه من در خيمهاي نشسته بودم و بر كماني عربي تكيه كرده بودم يادت هست؟

تو و شوي گراميات علي و دو نور چشمم حسن و حسين نشسته بوديد و من براي

:چندمين بار اعلام كردم كه

اي مسلمانان بدانيد: هر كسي كه با اينان ـ يعني با شما ـ در صلح و صفا باشد من با او »

در صلح و صفايم و هر كس با اينان ـ يعني با شما ـ به جنگ برخيزد، من با او در

ستيزم، من كسي را دوست دارم كه اين عزيزان را دوست بدارد و دوست نميدارند اين

«.عزيزان را مگر پاك طينتان و دشمن نميدارند اين عزيزان را مگر آلودگان و تردامنان

فاطمه جان بيا! بيا كه سخت در اشتياق ديدار تو ميسوزم، بيا، بيا كه دنيا جاي تو نيست

.و بهشت بيتو بهشت نيست

راستي! به اسماء بگو: آن كافور كه از بهشت برايم آمده بود و ثلث آن را خود به هنگام

.وفات خويش به كار گرفتم و دو ثلث ديگر آن را براي تو و علي گذاشتم بياورد

به آن كافور بهشتي حنوط كن دخترم كه ولادت تو بهشتي است و وفات تو نيز بهشتي

است. سلام بر تو آن روز كه زاده شدي، سلام برتو آن دو روز كه زيستي، سلام بر تو

.اكنون كه ميآئي و سلام بر تو آن روز كه برانگيخته ميشوي

وقتي رسول محبوب من به خانه درآمد، انگار خورشيد پس از چهل شام تيره، چهل شام

بيروزن، چهل شام بيصبح از بام خانه طلوع كرده باشد، دلم روشني گرفت و من روشني

را زماني با تمام وجود، با تكتك رگها و شريانهايم احساس كردم كه نور حضور تو را در

.درون خويش يافتم

آن حالات، حالاتي نبود كه حتي تصور و خيالش هم از كنار ذهن و دل من عبور كرده

باشد. كودكي در رحم مادر خويش با او سخن بگويد؟ كودكي در رحم مادر خويش خداوند

را تسبيح و تقديس كند؟ من شنيده بودم كه عيسي ـ بر شوي من و او درود ـ در گهواره

سخن گفته بود و وحدانيت خدا و نبوت خويش را از مأذنة گهواره فرياد كرده بود... و اين

هميشه برترين معجزه در انديشه من بود اما من چگونه ميتوانستم باور كنم كه كودكي

در رحم مادر خويش با او به گفتگو بنشيند، او را دلداري دهد و پيامبري پدرش را شاهد و

گواه باشد؟

و من چگونه ميتوانستم تاب بياورم كه آن كودك، كودك من باشد و آن مخاطب، من

باشم؟ چگونه ميتوانستم اين شادي را در پوست تن خويش بگنجانم؟ چگونه ميتوانستم

اين شعف را در درون دل خويش پنهان كنم؟ چگونه ميتوانستم اين عظمت را در خود

حمل كنم؟

شايد آن چند ماه حضور تو در وجود من، شيرينترين لحظات زندگيام بود. شب و روز

گوش دلم در كمين بود كه كي آواي روحبخش تو در سرسراي وجودم بپيچد و كي كلام

.زلال تو بر دل عطشناك من جاري شود

نفهميدم آن چند ماه شيرين چگونه گذشت و درد زادن كي به سراغم آمد، اما همان

هراس كه از درد زادن بر دل مادران چنگ مياندازد، دست استمداد مرا به سوي زنان

مكه دراز كرد. زنان قريش و بنيهاشم همه روي برگرداندند و دست اميد مرا در خلأ

.يأس واگذاشتند

مگر نگفتيم با يتيم ابوطالب ازدواج نكن؟ مگر نگفتيم ترا خواستگاران ثروتمند بسيارند؟ »

مگر نگفتيم حرمت اشرافيت را مشكن، ابهت قريش را خدشهدار مكن؟ مگر نگفتيم

ثروت چشمگيرت را با فقر محمد ـ صلّي االله عليه و آله و سلم ـ درنياميز؟

كردي؟ حالا برو و پاداش آن سرپيچيات را بگير. برو و كودكت را به دست قابلة انزوا

«...بسپار

غمگين شدم، اما به آنها چه ميتوانستم بگويم؟ آن زنان ظلماني چه ميدانستند نور نبوي

چيست؟ چه ميفهميدند ازدواج احمدي چگونه است؟ چگونه ميتوانستند بدانند خلق

.محمدي چه ميكند؟ از كجا ميتوانستند دريابند كه خوي مهدوي چه عظمتي است

آن زنان زميني، شوي آسماني چه ميفهميدند چيست؟

.به خانه بازگشتم، با درد زايمان رفتم و با دو درد زايمان و تنهايي بازگشتم

.آب، اما در دل پيامبر تكان نميخورد كه او دو دست در آسمان داشت و دو پاي در زمين

هر چه من بيقرار بودم او قرار و آرامش داشت. هر چه من بيتابتر مينمودم او به من

.سكينة بيشتري ميبخشيد

ناگهان ديدم كه در باز شد و چهار زن بلند بالا و گندمگون كه روحانيتشان بر زيباييشان

.ميافزود داخل شدند

!كه بودند اينان خدايا؟

:يكيشان به سخن درآمد كه

.ــ نترس خديجه! ما رسولان پروردگار توايم و خواهران تو

:آنگاه كه من قدري قرار و آرام گرفتم گفت

.ــ من سارهام همسر ابراهيم، پيامبر و خليل خدا

:آن ديگري كه دلنشين سخن ميگفت و تبسمي شيرين بر لب داشت گفت

.ــ من مريم دختر عمرانم، مادر عيسي پيامبر و روح خدا

:آن سومي كه نگاهي مهربان و محجوب داشت، به سخن درآمد كه

.ــ من آسيهام، دختر مزاحِم. همسر فرعون كه به موسي مؤمن شدم

و دريافتم كه چهارمين زن كه صلابتي كم نظير داشت كلثوم، خواهر موسي است، پيامبر

.و كليم خدا

:گفتند

خداوند ما را فرستاده است تا ياريت كنيم در اين حال كه هر زني به زنان ديگر محتاج

است، سپس ساره در سمت راستم نشست، مريم در طرف چپم، آسيه در پيش رويم و

.كلثوم پشت سرم

من آنجا ـ نه خودم ـ كه مقام و قرب تو را در نزد خداوند بيش از پيش دريافتم و با خودم

:گفتم

ــ ببين خدا چقدر اين فرزند را دوست ميدارد كه قابلههايش را گلهاي سرسبد عالم زنان

.انتخاب كرده است

تو را نه بدانسان كه مادران، حمل خويش ميگذارند بلكه بدان فراغت كه مادري

كودكش را از آغوش خود به آغوش مادري ديگر ميسپارد، به دست آن چهار عزيز

.سپردم

و تو پاك و پاكيزه، قدم بدين جهان گذاردي، طاهرة مطهره! و مكه از ظهور تو روشن ...

.شد و جهان از نور حضور تو تلألو گرفت

ده حورالعين كه هم اكنون نيز از بهشتيان ديگر بيتابترند براي ديدار تو، به خانه فرود

آمدند، هر كدام با ملاحت خاصي در چشم و طشت و ابريقي در دست. آب كوثر را من

اول بار در آنجا ديدم و تا نگفتند كه آن آب است و كوثر است من ندانستم، همچنانكه تا

.پيامبر نفرمود كه تو زهرهاي و خدا نفرمود كه تو كوثري من ندانستم

فرمود پيامبر كه به آفتاب اقتدا كنيد و از او هدايت بجوييد و آنگاه كه خورشيد غروب كرد

.به ماه و آنگاه كه ماه پنهان گشت به زهره و آنگاه كه زهره رفت به دو ستاره فرقدين

:و در پاسخ هويت اين انوار هدايت، پيامبر فرمود

من خورشيدم، علي ماه است و فاطمه، زهره و حسن و حسين ـ سلام االله عليهما ـ دو

.ستاره فرقدين

:و وقتي خدا به رسول من و عالميان وحي فرمود

إِنَّا أَعطَيناك الْكَوثَرَ

.من فهميدم كه تو كوثري و هيچ مادري، دختري به خوبي دختر من نزاده است

آن بانوان گرانقدر تو را به آب كوثر شستشو كردند و در دو جامهاي كه از بهشت آمده

.بود، ـ سفيدتر از شير، خوشبوتر از مشك و عنبر ـ پيچيدند

و اكنون كه تو اسماء را فرستادهاي تا آن كافور بهشتي را براي رحلت و رجعتت به بهشت

آماده كند، اكنون كه بهترين جامههاي خويش را براي ملاقات با خدا بر تن كردهاي، و

اكنون كه رو به قبله خفتهاي و جامهاي سفيد بر سر كشيدهاي و به اسماء گفتهاي كه

پس از ساعتي بيايد و ترا صدا كند و اگر پاسخي نشنيد بداند كه تو به ديدار پدر نايل

شدهاي، اكنون ... اكنون من به ياد آن جامههاي بهشتي و آن آب كوثر و آن لحظههاي

شيرين تولدت افتادم كه تو براي اقامتي چند روزه از بهشت به زمين ميآمدي و اكنون

كه آخرين لحظات حيات دردآلودهات سپري ميشود چون مرغ پر و بال مجروحي كه از

.قفسي هجده ساله رها ميگردد به سوي ما پر ميكشي

دخترم! بتول من كه خدا تو را در ميان زنان بيمثل و همتا ساخت. بتول من! دختر دل

گسستهام از دنيا! دختر آخرتم! دختر معادم! دختر بهشتي من! بتول من كه خدا تو را از

همة آلودگيها منزه ساخت! عزيز دلم! خدا تو را چند روزي به زمينيان امانت داد تا بدانند

كه راز آفرينش زن چيست؟ و رمز خلقت زن در كجاست؟ و اوج عروج آدمي تا چه پايه

بلند است. ميدانم، ميدانم دخترم كه زمينيان با امانت خدا چه كردند، ميدانم كه چه به

روزگار دردانه رسول خدا آوردند، ميدانم كه پارة تن من را چگونه آزردند، ميدانم،

!ميدانم، بيا! فقط بيا و خستگي اين عمر زجرآلوده را از تن بگير

.ملائك بال در بال ايستادهاند و آمدن تو را لحظه ميشمرند

.حوريان، بهشت را با اشك چشمهايشان چراغان كردهاند

.بيا و بهشت را از انتظار درآر. بيا و در آغوش پدرت قرار و آرام بگير

.سلام بر تو! سلام بر پدرت و سلام بر شوي هميشه استوارت

-ام ابيها- سلام االله عليها

گويي تقدير چنين بوده است كه حضور دو روزة من در دنيا با غم و اندوه عجين شود، هر

.چه بود گذشت و هر چه ميبود ميگذشت

و من ميدانستم كه تقدير چگونه رقم خورده است و ميدانستم كه غم، نان خورشت

.هميشة من است و اندوه، همساية ديوار به ديوار دل من

اما آمدم، آمدم تا دفتر زنان بيسرمشق نماند، آمدم تا قرآن مثال بيابد، تفسير پيدا كند،

.نمونه دهد، آمدم تا خلقت بيغايت نماند، بيمقصود نشود، بيهدف تلقي نگردد

من اگر نبودم، من و پدرم اگر نبوديم، من و شويم اگر نبوديم، من و شما نور چشمان و

فرزندانم اگر نبوديم، اگر ما نبوديم، جهان آفريده نميشد، خلقت شكل نميگرفت،

.آفرينش تكوين نمييافت، اين را خداوند جلَّ وعلا تصريح فرموده است

گريه نكنيد عزيزان من! شما از اين پس جاي گريستن بسيار داريد. بر هر كدام از شما

.مصيبتها ميرود كه جگر كوه را كباب ميكند و دل سنگ را آب

.حسين جان! اين هنوز ابتداي مصيبت است، رود مصيبت از بستر حيات تو عبور ميكند

مظلوميت جامهاي است كه پس از پدر قاعدة تن تو ميشود. تو مظلوم مضاعف تاريخ

.ميشوي كه مظلوميتت نيز در پردة استتار ميماند

حسين جان! زود است براي گريستن تو! تو ديگر گريه نكن! تو خود دردانة اشك

!آفرينشي

عالم براي تو گريه ميكند، ماهيان دريا و مرغان آسمان در غم تو ميگريند. پيامبران

همه پيش از تو در مصيبت تو گريستهاند و شهادت دادهاند كه روزي همانند روز تو

.نيست

.بيا، از روي پاي من برخيز و سر بر سينهام بگذار اما گريه نكن

.گرية تو دل فرشتگان خدا را ميسوزاند و جگر رسول خدا را آتش ميزند

.اكنون كه زمان اندوه من نيست، زمان شادكامي من است، لحظة رهايي من است

گاه اندوه من آنزمان بود كه بر زمين نازل شدم، آغاز دورة غمبار من آنگاه بود كه نه

چون آدم ـ عليه السلام ـ به اجبار و از سر گناه بلكه چون پدرم محمد ـ صلّي االله عليه و

.آله و سلم ـ به اختيار و از سر لطف و رحمت پروردگار، از بهشت هبوط كردم

مهبطم اگر چه مهبط وحي بود و منزلم اگر چه منزل جبرئيل و قرارگاهم اگرچه قرارگاه

.عزيزترين بندة خدا و خاتم پيامبران او

اگر چه آن دستها كه به استقبالم آمده بود، دستهاي برترين زنان عالم امكان بود، اگر

.چه اولين جامههايي كه در زمين بر تن كردم، جامههاي بهشتي بود

اگر چه به اولين آبي كه تن سپردم، زلال بيهمانند كوثر بود، اگر چه ... اما ... اما محنت

.و مظلوميت نيز، از بدو تولد با من زاده شد، با من رشد كرد و در من تبلور يافت

من هنوز اولين روزهاي همنشيني با گهواره را تجربه ميكردم كه آمد و رفت تازه

مسلمانان زجر كشيده اما صبور و مقاوم به خانهمان آغاز شد. رفت و آمدي مومنانه اما

هراسناك عاشقانه اما بيمزده، خالص و صميمي و شورانگيز اما ترسان و گريزان و

.مراقب

خدنگ اولين خبرهايي كه از وراي گهواره ميگذشت و بر گوش جگر من مينشست،

.شكنجه و آزار و اذيت مؤمنان نخستين بود

يك روز خبر سميه ميآمد، آن پيرزن زجر ديدهاي كه عمري در عطش باران توحيد

زيسته بود و با چشيدن اولين قطرات آن از ابر دستهاي پيامبر، همه چيز خويش را فدا

كرد و جان خود را سپر ايمان خالص خود ساخت. آن پيرزن مؤمني كه سختترين

شكنجهها را بر تن رنجور و نحيف خويش هموار ساخت تا نداي حق پيامبر بيلبيك

.نماند

روز ديگر خبر ياسر ميآمد؛ «ياسر را مشركان در بيابان سوزان و تفتيده حجاز خواباندهاند

و سنگهاي سخت و گران بر اندام او نهادهاند تا او دست از توحيد بردارد و در مقابل بتها

«.سر بسايد

يك روز خبر بلال ميآمد، روز ديگر عمار، روز ديگر ... و من به وضوح ميديدم كه

شكنجهها و آسيبها و لطمهها نه فقط بر نو مسلمانان ايثارگر كه بر پدرم رسول خدا وارد

ميشود و او چه ميتواند بكند جز اين كه هر روز بر اين مؤمنان محبوس بگذرد و آنان را

... به صبر و استواري بيشتر دعوت كند. صبراً يا آلِ ياسِر، صبراً يا بِلال

.و ... بغضها و اشكها و گريههاي خويش را به خانه بياورد

در تب و تاب شكنجة پيروان مؤمن و معدود بسوزد اما توان هيچ ممانعت و دفاعي نداشته

.باشد

خدا بيامرزد ابوطالب را و غريق رحمت كند حمزه را كه اگر اين دو حامي با صلابت و

قدرتمند نبودند، آنكه در بيابان سوزان، سنگ بر شكمش مينشست پيامبر بود و آن بدن

كه آماج عمودها و نيزهها قرار ميگرفت، بدن مبارك پيامبر بود، همچنانكه با وجود اين

دو حامي موحد و استوار نيز آنكه شكنبة شتر بر سرش فرود ميآمد پيامبر بود و آنكه

. پايش به سنگ جهالت دشمنان ميآزرد، پيامبر بود ـ سلام خدا بر او ـ

من هنوز شيرخواره بودم كه عرصه را بر پدرم و پيروان او تنگتر كردند، زميني را كه به

بركت او و به يمن خلقت او پديد آمده بود، نتوانستند بر او ببينند، او را، ما و مؤمنان او را

به درهاي كوچاندند كه خشكي و سختي و سوزندگياش شهرة طبيعت بود و زبانزد تاريخ

.شد

.من اولين قدمهاي راه افتادنم را بر روي ريگهاي سوزان شعب ابيطالب گذاشتم

و من بوضوح ميديدم كه سختتر از آن تاولها كه بر پاهاي كودكانه من مينشست،

زخمهايي بود كه سينة فراخ پدرم رسول خدا را شرحه شرحه ميكرد و قلب عالمگير او را

.ميسوزاند

يكي ميآمد و لبهاي چون كوير، تفته و ترك خوردهاش را به زحمت در مقابل پدرم

.ميگشود و ميگفت: آب

و پدرم بيآنكه هيچ كلامي بگويد چشمهاي محجوبش را به زير ميانداخت و اندكي

فاصلة ميان دندانهاي مباركش را بيشتر ميكرد تا آن صحابي مؤمن، سنگ را در دهان

.او ببيند و ببيند كه رسول خدا هم براي مقابله با آتش جگر سوز عطش، سنگ ميمكد

و آن ديگري مچاله از فشار گرسنگي، كشان كشان خود را به پيامبر ميرساند و سلام و

اسلام خود را تجديد ميكرد تا رسول خدا بداند كه يارانش، محكم و استوار ايستادهاند و

هيچ حادثهاي نميتواند آنان را به زمين ضعف بنشاند يا به پرتگاه كفر بكشاند و وقتي

پدرم او را در آغوش تحسين ميفشرد، او تازه درمييافت كه رسول خدا هم در مقابل

.فشار گرسنگي، سنگ بر شكم خويش بسته است

همين خرمايي كه مشتياش انساني را سير نميكند، آن زمان يك دانهاش در دهان چهل

.انسان ميگشت تا چهل مرد را در مرز ميان زندگي و مرگ ايستاده نگاه دارد

من شير آميخته به اندوه مادرم خديجه را در كوران و تلاطم اين دردهاي درهم پيچيده

نوشيدم. سفرة چشم اهل دره روزها و روزها منتظر ميماند تا مگر محموله خوراكي از

ميان چنگالهاي محاصره كنندگان شعب عبور كند و از لابلاي سنگ و كلوخهاي دامنه،

.به سلامت بگذرد و چند روز قناعتآميز را پر كند

دوران شعب پيش از آنكه طاقت زندانيان به سرآيد تمام شد، اما آنچه تمام نشد، آسيبها

.و آزارهايي بود كه برجسم و جان پيامبر فرود ميآمد

اين بارهاي طاقت فرسا تا آن زمان كه مادرم خديجه حيات داشت بسيار هموارتر

.مينمود

وقتي پيامبر پا از درگاه خانه به درون ميگذاشت، ملاطفتها، مهربانيها، همدرديها و

دلداريهاي خديجه آنچنان او را سبكبال ميكرد كه پدرم حتي تا وقت وفات هم او را به

.ياد ميآورد و گهگاه در فراق او ميگريست

يادم نميرود، يكبار عايشه از سر حسادت، نام مادرم را به تحقير برد و پدرم آنچنان بر او

نهيب زد كه عايشه، هيچگاه ديگر جرأت نكرد در حضور رسول االله، از خديجه بياحترام

.ياد كند

خبر رحلت مادر، براي من بسيار دردناك بود بخصوص كه زخم شعب ابيطالب هنوز

.التيام نيافته بود و اندوه تنهايي پدرم كاستي نپذيرفته بود

من وقتي به يكباره جاي مادرم را در خانه، خالي يافتم سرآسيمه و آشفته موي به دامن

:پدر آويختم كه

!ــ مادرم كجاست؟

پدرم غمآلوده و مضطرب به من مينگريست و هيچ نميگفت، شايد هيچ لحني كه بتواند

.آن خبر جانسوز را در آن بريزد نمييافت

جبرئيل از پس اين استيصال فرود آمد و به پدرم از جانب خدا پيام داد كه «سلام مرا به

فاطمهام برسان و بگو كه مادر تو را در قصري از قصرهاي بهشت جاي داديم كه از طلا

«.و ياقوت سرخ فراهم آمده است و او را با مريم دختر عمران و اسيه همخانه ساختيم

و من به يمن اين پيام خداوند، آرامش يافتم، خداوند، جل و علا را تقديس و تنزيه كردم

.و گفتم كه سلامها و سلامتيها همه از اوست و تحيتها همه به او باز ميگردد

كلام خدا اگر چه تسلاي دل من شد اما فقدان خديجه در كوران حوادث، چيزي نبود كه

.براي پيامبر و من تحمل كردني و تاب آوردني باشد

دلداري خديجه نبود اما تيرهاي تهمت و افترا و آسيب و ابتلاي پيامبر همچنان به شدت

و قوت خود باقي بود. يك روز ديوانهاش ميخواندند، يك روز ساحرش لقب ميدادند.

يك روز دروغگو و لافزن و عقب ماندهاش ميناميدند و هر روز به وسيلهاي دل مبارك

.او را ميآزردند

البته اصل و ريشه پيامبر استوارتر و شاخه و برگش در آسمان گستردهتر از آن بود كه

عصيانها و كفرانها و تهمتها و اذيتها بتواند خدشه و خللي در دعوت او پديد بياورد يا

.ملول و خستهاش كند و از پايش درآورد

او تا بدانجا در دعوت به هدايت ثبات ميورزيد و از دل و جان مايه ميگذاشت كه گاهي

.خدا به او فرمان توقف ميداد و او را به مواظبت از جسم و جانش ملزم مينمود

آنچه دل پيامبر را ميآزرد، نه آزار دشمنان كه جهالتشان بود، پيامبر نه از آنان، كه بر آنان

غمگين ميشد كه چرا تا بدان پايه بر جهالت خويش، پاي ميفشرند، و پا از احصار كفر و

شرك بيرون نميگذارند، چرا در فضاي حياتبخش توحيد تنفس نميكنند، چرا حلاوت و

.شيريني عبوديت را نميچشند

و در اين غمخواري، مشاركتي كه ابوطالب موحد و خديجة مهربان با او ميكردند از

.دست و دل هيچ ايثارگري جز همين دو بر نميآمد

وقتي ابوطالب و خديجه رفتند، وقتي ابوطالب و خديجه، هر دو در يكسال با پيامبر وداع

.كردند، پيامبر بسيار بيش از آنچه تصور ميكرد، تنها شد

و من اگر ميخواستم فقط دختر او باشم، باري از دوش تنهايي او برنميداشتم. پدرم با

آنهمه مصيبت و سختي، نياز به مادر داشت، مادري كه پروانهوار گرد شمع وجود او بگردد

.و با بالهاي محبت و ايثار، اشكهايش را بسترد

و من تلاش كردم كه براي پدرم ـ محبوبترين خلق جهان ـ مادري كنم و موفق شدم.

.پدرم مرا به مادري قبول كرد و به لقب «اُم اَبيها» مفتخرم ساخت

.و اين شايد يكي از شيرينترين لقبهايي بود كه خدا و پيامبرش به من داده بودند

.اين لقب البته آسان به دست نيامد. پشت اين لقب، خون دلها خفته بود و تيمارها نهفته

هيچ كس نميتواند عمق جراحت دل مرا بفهمد آنزماني كه من پدرم را پريشانحال و

آشفتهموي بر درگاه خانه مييافتم يا آزردهپاي و آلودهلباس در آغوشش ميفشردم، يا

.مجروح و زخم خورده، تيمارش ميداشتم

هر سنگ نه بر پاي او كه بر چشم من فرود ميآمد و هر زخم نه بر اندام او كه بر جگر

من مينشست. با اين تفاوت عميق كه دل او، دل پيامبر بود، عظيم و استوار و نلرزيدني

.و دل من دل فاطمه بود، نازك و لطيف و شكستني

.شرايط آنقدر سخت و سختتر شد كه خداوند پيامبرش را دستور هجرت داد

مردمي كه به خورشيد با نفرت مينگرند، شايسته شباند. مردمي كه به سوي آفتاب

.كلوخ پرتاب ميكنند، لايق ظلمتاند

خورشيد، طلوع كردني است. ابرهاي سياه حتي اگر در آغاز مشرق كمين كنند، خورشيد،

.متين و بزرگوار از كنارشان خواهد گذشت و روشنياش را به ارمغان جهانيان خواهد برد

پيامبر شبانه ميبايست از مكه هجرت ميكرد، در آن زمان كه چهل كافر قداره بند دور تا

دور خانة او را در محاصره داشتند و چهل شمشير خون آشام لحظه ميشمردند تا خون او

.را به تساوي ميان خويش، تقسيم كنند

پيامبر، ايثارگري ميطلبيد تا در جاي خويش بخواباند و كفار را ناكام بگذارد. آن ايثارمنش

هيچكس جز پدر شما، عليبن ابيطالب نميتوانست باشد، وقتي پيامبر به او اشارت فرمود

:و از او نظر خواست. او نپرسيد: من چه ميشوم؟ عرضه داشت

ــ شما به سلامت ميمانيد؟

.پيامبر فرمود: آري، پسر عموي گراميام

و وقتي دل ما، از هول و اضطراب، قرار نداشت، علي شيرينترين خواب عمرش را آنشب

به رختخواب پيامبر، هديه كرد و شأن نزول آيتي ديگر از قرآن را بر افتخارات خويش

:افزود. ملائكه حيرت كردند و خدا مباهات ورزيد

و مِنَ النَّاسِ منْ يشْرِي نَفْسه ابتِغاء مرْضاتِ اللَّ ِه و اللَّه رؤُف بِالْعِبادِ.[ [ 1»

و ميان مردم كسي هست كه جانش را با رضاي خدا، تاخت ميزند و خدا دوستدار

«.(اينگونه) بندگان است

.پيامبر بر دوش سلمان از ميان كفار چشم و دل كور عبور كرد و آنان نفهميدند

پرسيدند: چيست بر دوش تو؟

.سلمان راستگو گفت: پيامبر

.آنان خنديدند و نفهميدند و به بستر پيامبر هجوم بردند

آنچه ميخواستند در رختخواب بود اما نميدانستند. آنان جان پيامبر را ميخواستند و علي

جان پيامبر بود. علي آينة تمام نماي پيامبر بود، «انفسنا و انفسكم» در آن مباهلة

تاريخساز، شان علي بود اما آنها كه دركشان بدين پايه نميرسيد و فقط جسم پيامبر را

ميشناختند، خود را ناكام يافتند و خشمگين و زخم خورده بازگشتند، صداي سايش

دندانهاي كينهجويشان در گوش شب طنين ميافكند اما دستشان از جهان كوتاه بود كه

.جهان در غار ثور، رحل اقامتي سه روزه افكنده بود

دل مسلمانان از خلاصي پيامبر قرار و آرام يافت اما جسم و جان و خانمانشان نه. كفار و

مشركيني كه پيامبر را دور از دسترس مييافتند زهر خود را به جان مؤمنان و بستگان او

.ميريختند

پيامبر اما به مدينه وارد نشد. در قباء استقرار يافت و هر چه مؤمنين مدينه پاي فشردند،

.يك كلام فرمود: من به مدينه وارد نميشوم مگر به همراه دو عزيزم علي و فاطمه

و از آنجا به علي بن ابيطالب پيام داد كه به همراهي فاطمهها به مدينه بيا، من همچنان